Page 169 - 9. Sınıf Tarih Öğretmenin Ders Notları

¦ TÜRKLERİN İSLAMİYET'İ KABULÜ VE İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ § 1 16969

3.
Kutadgu Bilig’den Öğütler
“Ey devletli hükümdar! En kötüsü, beylerin adının yalancıya çıkmasıdır. Beyin sözü doğru
olmalı,tavır ve hareketi güven vermelidir ki halk ona inansın ve huzur içinde yaşasın.”“Halk
tarafından sevilmesi için bey güler yüzlü, tatlı sözlü, yumuşak huylu olmalı ve bütün
hareketlerinde bunlara uygun davranmalıdır. Bey gönlünü alçaktutmalı, beyin eli açık
olmalıdır.”“Zulüm yanan ateştir, yaklaşanı yakar. Kanun su gibidir, akarsa nimet yetiş-
tirir. Ey hâkim, memleket uzun süre yönetmek istersen kanunu doğru yürütmeli ve halkı
korumalısın. Kanun ile ülke genişler ve dünya düzene girer. Zulüm ile ülke eksilir ve dünya
EDİTÖR YAYINEVİ
bozulur.”“Akıllı kimseleri kendine yakın tut, bilgilinin sözüne göre hareket et ve onun hak-
kını gözet.”

Buna göre Kutadgu Bilig'de bir hükümdarda olması gereken özelliklerinden hangisine deği-
nilmemiştir?
A) Adil B) Merhamet C) Güvenilir D) Soylu E) Hoşgörülü

4. Türk-İslam devletlerinde halkın belli bir bölümü göçebe idi. Çadırlarda yaşar, sürülerinin peşinde
yazın yaylalara, kışın da kışlıklara göç ederlerdi. Köy, kasaba ve kentlerde oturanlar da çift-
çilik ve zanaatla uğraşırlardı. İslamiyet'i benimsedikten sonra Türklerin yerleşik yaşama geçiş-
leri hızlandı. Kent, köy ve kasablarda oturanlarda İslam hukuku belirleyici oldu. Türk toplumu
eski inanışların etkisiyle farklı din ve mezheplere karşı hoşgörülerini kaybetmedi. Türkler Müs-
lüman olduktan sonra da giyim, yemek kültürü, örf ve adetlerini sürdürdüler, kendilerine has
kıyafetleriyle Arap ve İranlılardan kolaylıkla ayırt edilebilme özelliğini bu dönemde kazandılar.

Türklerde ki vergi sistemi ziraat ve ticaretten alınan vergilere dayanıyordu. Müslümanlardan
zekât ve öşür, gayri müslümanlardan ise cizre ve haraç vergisi alınıyordu. İslamlaşma ile bir-
likte Türk toplumunda daha önce de olduğu gibi sınıflı bir toplum yapısı hiçbir zaman yaşan-
madı. Adalet önünde herkes eşit haklara sahipitir.

Metne göre İslam dini, Türk toplumunun;
I. yaşam tarzı, II. hukuk kuralları, III. inanç esasları, IV. ulusal benlik
yapılarının hangilerinde değişiklik meydana getirdiği söylenebilir?

A) I ve III B) I,II ve III C) III ve IV D) I,III ve IV E) I, II ve IV