Page 164 - 9. Sınıf Tarih Öğretmenin Ders Notları

¦ §
164
164 TÜRKLERİN İSLAMİYET'İ KABULÜ VE İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ
* Ordunun başında genelde sultan bulunurdu.

* Askerler; ok, yay, kılıç, kalkan, mızrak, zırh ve gürz gibi hareket kabiliyetlerini sınırlamayan
hafif silahlar taşırlardı.

* Selçuklu ordusu Sultan Melikşah Dönemi’nde Orta Çağ’ın en güçlü ordusu hâline geldi.
* Selçuklu ordusu şu bölümlerden oluşuyordu:

Hassa Askerleri: Hassa askerleri ordunun savaşçı kısmını oluştururdu.

Gulaman-ı Saray: Doğrudan sultana bağlı muhafız birlikleridir.
EDİTÖR YAYINEVİ
Eyalet Askerleri: Meliklerin ve eyaletlerdeki valilerin emrindeki askerlerdir.
Türkmenler: Sınırlara yerleştirilen Türkmenler hem fetih hareketlerini yürütüyor hem de sınırları
koruyorlardı.

Sipahiler (İkta Askeri): İkta topraklarından elde edilen gelirlerle oluşturulan askeri birliklerdir.
Yardımcı Kuvvetler: Selçuklulara bağlı devlet ve beyliklerin savaş zamanında gönderdikleri asker-
lerdir.

ADALET

* Büyük Selçuklularda adalet şer’i ve örfi hukuk olmak üzere ikiye ayrılırdı.
* Şer’i hukukun kapsamına giren davalara kadılar bakardı.

* Evlenme, boşanma, miras, nafaka ve vergiler gibi konular şer’i mahkemelerde sonuca bağlanırdı.

* Başkadıya Kadiü’l - Kudat denilirdi.
* Örfi hukuk ise devletin esaslarını düzenleyen, temeli eski Türk geleneklerine dayalı hukuk kural-
larıydı.

* Örfi hukuk sisteminde davalara emir-i dad bakardı. Asayişi bozan ve kanunlara uymayan örfi
hukuka göre yargılanırdı.

* Askerler ve komutanlar arasındaki davalara ise kazasker bakardı.

* Siyasi suç işleyenlerin ve devlet düzenini bozanların da yargılandığı bir tür yüksek mahkeme olan
Divan-ı Mezalim’e sultan başkanlık ederdi.

NOTOT
N
y Büyük Selçuklu Devleti Türkler ve İranlılardan oluştuğu için mülki teşkilatın oluşmasında
İranlılar, askeri teşkilatın oluşmasında ise Türkler etkili olmuştur.