Page 5 - 9. Sınıf Tarih Öğretmenin Ders Notları

1. 5 5
T
TARIH VE ZAMANARIH VE ZAMAN
ÜNITE

TARIH BILIMI

TARIH VE TARIHIN KONUSU

* Tarih; geçmişte yaşamış insan topluluklarının faaliyetlerini yer ve zaman göstererek, sebep
sonuç ilişkisi içinde belgelere dayalı olarak, nesnel biçimde inceleyip açıklayan bir bilim dalıdır.
* Farklı dönemlerde, tarih hakkında değişik yorumlar ve tanımlar yapılmıştır.
EDİTÖR YAYINEVİ
* Bu yorumlardan birkaç tanesi şöyledir:

Çiçero’ya göre tarih: “Yüzyılların tanığı, gerçeğin ışığı, yaşamın efendisi ve geçmişin habercisidir.”

Geothe’ye göre tarih: “3000 yıllık geçmişinin hesabını yapamayan insan, günübirlik yaşayan insandır.”

Herodotos’a göre tarih: “İnsanların ve insan topluluklarının başlarından geçenleri kaydetme yoluyla
edinilen bilgidir.”
Prof. Dr. Ibrahim Kafesoğlu: "Çağımız teknik çağıdır. İnsanoğlu, icat ettiği aletler sayesinde uzaya
gitmekte, insan eliyle yapılacak işlemler, çok kısa sürelerde bilgisayarlara yaptırılmaktadır. Ama bütün
bu gelişmeler, tarihi ihmal edilebilir hâle getirmemekte; aksine çağımızı aynı zamanda “tarihçi kafasıyla
düşünme çağı” hâline sokmaktadır. Tarih, en basit ifadeyle “geçmişin bilimi” olarak tarif edilmiştir. Ancak
bu, eksik bir tariftir. Fransız Annales Okulu kurucularından Marc Bloch (Mark Bloh), bu tarifi “zaman içinde
insanların ilmi” şekline sokmuştur."
Ibni Haldun’a göre tarih: “Gerçeği araştırmak ve olayların sebeplerini bulup ortaya koymaktır. Olayla-

rın ilkeleri incedir, nitelik ve sebepleri hakkındaki bilgi derindir.”

Ahmet Cevdet Paşa’ya göre tarih: “Bir olayın sadece filan tarihte olduğunu bilmek değil, geçmişte
meydana gelen olayları değerlendirmek ve bu olaylardan ders almaktır.”
Halil Inalcık’a göre tarih: “Gerçek bir tarih için kaynaklara gitmek, kaynakları iyi tenkit edip değerlen-
dirmek gerekir.”

Ranke’ye göre tarih: “Gerçeğin ne olduğu belgelerde saklıdır ve gerçek ancak belgelerin eleştirisiyle
ortaya çıkar. Belge yoksa tarih de yoktur.”

Edward H. Carr’a göre tarih: “Bugün ile geçmiş arasındaki sürekli devam eden diyaloğun temelinde
tarihçi ile olgular arasındaki kesintisiz ve karşılıklı bir etkileşimin olması yatmaktadır."

* Tarih insanların her türlü düşünüşünü, bu düşünüşlerin eseri olan faaliyetlerini ve bunların sonu-
cunda ortaya çıkan değişimleri inceler. Ayrıca insanların yönlendirdiği gelişmeleri ve toplumların
zaman içinde geçirdikleri safhaları açıklığa kavuşturmayı görev edinir. Buna göre insanların yap-
mış oldukları sosyal, ekonomik, siyasi, dini, kültürel faaliyetler tarihin konusu kapsamındadır.