Page 166 - 9-sinif-telafi

DOĞAL SİSTEMLER 165

DÜNYA’DAKİ İKLİM TİPLERİ Çöl İklimi Step İklimi
• Sıcaklık özelliklerine göre iklimler; ılıman, sıcak • Orta Kuşak’ta etrafı dağlarla çevrili, denizden • Denizden uzak karaların iç kesimlerin-
• Bu iklim Çin, Güney Kore, Japonya, Hindistan ve İTÖR YAYINEVİ
ve soğuk iklimler olarak üçe ayrılır. uzak iç kesimlerde ve dönenceler çevresindeki de görülen iklimdir. Yağışlar bahar dö-
karalar üzerinde görülür. neminde yükselim yağışları şeklindedir.
Sıcak İklim Kuşakları • Bitki örtüsü kurakçıl otlar, küçük çalılar ve hur- Doğal bitki örtüsü bozkırdır.
Ekvatoral İklim ma ağaçlarıdır. Soğuk İklim Kuşakları
• Afrika’da Kongo Havzası, Güney Amerika’da • Kuzey Amerika’da Nevada, Güney Amerika’da Tundra İklimi
Amazon Havzası ve Endonezya Adaları’nda gö- Atacama, Güney Afrika’da Namibya ve Kalaha-
ri, Orta Asya’da Taklamakan ve Gobi, Avustral-
rülür. ya’da Viktorya dünyadaki başlıca çöl alanları- • Bu iklim, kutup altı bölgelerde görülür.
• Yıl boyu sıcaklık yüksektir. Termik alçak basıncın dır. Doğal bitki örtüsü tundra adı verilen ot
topluluklarıdır.
etkisinde kalan bu bölgelerde yağış miktarı fazla, Ilıman İklim Kuşakları
yağış rejimi düzenlidir. • Yıllık sıcaklık ortalaması 0°C’nin altında-
• Yağışın oluşum şekli konveksiyoneldir. Bu iklim Akdeniz İklimi dır. En yüksek sıcaklık 10°C’yi geçmez.
tipinde hava yıl boyu nemli, sıcak ve yağışlıdır. • Yaz ayları kurak, kış ayları yağışlıdır. Kızılçam • Yağış azlığı ve sıcaklığın düşük olması
ağaçlarından oluşan ormanlar doğal bitki örtü- ağaç yetişmesini engellemiştir.
Savan İklimi sünü oluşturur.
• 10° ile 20° enlemleri arasında ekvatoral iklim böl- • ABD’de Kaliforniya, Güney Amerika’da Orta • Kanada, Alaska, Sibirya’nın kuzeyi ve İs-
kandinav ülkelerinde görülür.
gesinin dönencelere yakın kısımlarında görülür. Şili, Güney Afrika’da Kap Bölgesi ve Güneybatı
• Bolivya, Çad, Brezilya, Nijerya ve Venezuela gibi Avustralya’da Akdeniz İklimi görülür. Kutup İklimi
ülkelerde görülür. Ilıman Okyanusal İklim • Yağış miktarı azdır. Bitki örtüsü yoktur.
• Bitki örtüsü savan adı verilen uzun boylu ot top- • Yazları serin, kışları ılık geçer. Yağış rejimi dü- Antarktika Kıtası’nın tamamında ve Grön-
luluğudur. zenlidir. Bitki örtüsü karışık yapraklı ormanlar- land Adası’nın iç kesimlerinde görülür.
dır.
Muson İklimi • Batı Kanada, Batı Avrupa, Yeni Zelanda ve ÜLKEMİZDE İKLİM
Avustralya’nın güneydoğu kıyılarında görülür.
• Türkiye’de iklimi etkileyen faktörler ikiye
Bangladeş gibi ülkelerde görülür. ED Sert Karasal İklim ayrılır.
• Oluşumunda deniz ve karalar arasında görülen • Yazlar serin geçer. Kış sıcaklığı düşüktür. Yıllık Göreceli konuma bağlı faktörler: Denize
yıllık basınç ve sıcaklık farklarının neden olduğu sıcaklık farkları fazladır. göre konum, yükselti, yer şekilleri, çevre-
muson rüzgârları etkilidir. • Yağış miktarı az, yağış rejimi düzensizdir. En sindeki basınç merkezleri, bakı, eğim ve
fazla yağış yaz aylarında düşer. Doğal bitki ör-
• Kurak dönemde yapraklarını döken geniş yap- tüsü iğne yapraklı ormanlardır. dağların kıyıya uzanış doğrultusu
raklı ağaçlardan oluşan muson ormanları doğal • Doğu Avrupa, Sibirya ve Kanada’da görülür. Mutlak konumuna bağlı faktörler: Orta
bitki örtüsünü oluşturur. Kuşak’ta ve Kuzey Yarım Küre’de yer alması