Page 167 - 9-sinif-telafi
P. 167

166  DOĞAL SİSTEMLER

        Türkiye’de İklim Elemanları                             SOĞUK RÜZGARLAR                Türkiye’de İklim Tipleri
                                                                SOĞUK RÜZGARLAR
        Basınç                                                                                 Karadeniz İklimi
                                            EDİTÖR YAYINEVİ
        •  Türkiye’de etkili olan basınç merkezleri şunlardır:  Karayel  Yıldız     Poyraz     •  Kışlar  ılık,  yazlar  serin  geçer.  Nemlilik
                                                                    Yıldız
                                                                                    Poyraz
                                                      Karayel
                                                                                                  fazla olduğu için sıcaklık farkı azdır.
                                                                                               •  Yağış rejimi düzenlidir.
                                                                                    Samyeli
                                                                                    Samyeli
                                                                                   (Keşişleme)  •  En fazla yağış sonbaharda düşer.
                                                                                   (Keşişleme)
           İzlanda(DAB)                Sibirya (TYB)   Lodos
                                       Sibirya (TYB)
           İzlanda(DAB)
                                                       Lodos
                                                                    Kıble
                                                                    Kıble
                                                                                               •  Doğal  bitki  örtüsü  geniş  yapraklı  ağaç-
                                                                                                  lardan oluşan ormanlardır.
                                                                SICAK RÜZGARLAR
                                                                SICAK RÜZGARLAR
                                                                                               Akdeniz İklimi
           Asor (DYB)
           Asor (DYB)                   Basra (TAB)  Nemlilik
                                        Basra (TAB)
                                                     •  Yükselti, denize olan uzaklık, basınç merkez-  •  Akdeniz ve Ege kıyılarında, Marmara’nın
                                                       leri, dağların kıyıya uzanış doğrultusu gibi fak-  güneyinde  ve  Güneybatı  Anadolu’nun
                                                       törler Türkiye’nin nemlilik durumunu etkilemiş-  batısında görülür.
        İzlanda Dinamik Alçak Basınç: Bu basınç merkezi   tir.                                 •  Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve ya-
        Türkiye’de kış mevsiminde etkili olur.  Yağışlı ve ılık   Yağış                           ğışlıdır.
        dönemler yaşanır.                                                                      •  Yağışlar cephesel yağış şeklindedir.
        Asor Dinamik Yüksek Basınç: Yıl boyu etkili olan bu   •  Yükselti, dağların kıyıya uzanış doğrultusu, de-  •  Doğal bitki örtüsü Kızılçam ormanlarıdır.
                                                       nize uzaklık gibi faktörler Türkiye’de yağış mik-
        basınç yaz mevsiminde Türkiye’nin büyük bir kıs-  tarında ve dağılışında etkilidir.    •  Kızılçam ormanlarının tahrip edildiği yer-
        mında yaz kuraklığının yaşanmasına neden olur.  •  Dağların kıyıya paralel uzandığı yerlerde dağ-  lerde maki, makilerin tahrip edildiği yer-
        Sibirya Termik Yüksek Basınç: Kış mevsiminde etkili   lar  denizden  gelen  nemli  hava  kütlelerinin  iç   lerde garig bitki topluluğu görülür.
        olan bu basınç Türkiye’de kışların çok soğuk ve kar   kısımlara ulaşmasını engeller.   Karasal İklim
        yağışlı geçmesine neden olur.                Türkiye’de Kuraklık
        Basra Termik Alçak Basınç: Yaz mevsiminde etkili   •  Kuraklık, yer altı ve yer üstü sularının mevsim-  •  Kışlar soğuk, yazlar sıcak geçer.
        olan bu basınç Türkiye’nin güneydoğu kesimlerinde   lik  değişimi  dışındaki  değişimler  ile  toprağın   •  Nemlilik az olduğundan sıcaklık farkı faz-
        yaz aylarının sıcak ve kurak geçmesine neden olur.  neminin azalması durumudur.           ladır.
        Rüzgârlar                                    •  Buharlaşma,  beşeri  faaliyetler  ve  yağış  azlığı   •  Yağış rejimi düzensizdir.
                                                                                               •  Doğal bitki örtüsü bozkırdır.
        •  Türkiye’de kuzeyden esen yerel rüzgârlar; Kara-  kuraklığın yaşanmasına etki eden faktörlerdir.
           yel, Yıldız, Poyraz iken güneyden esen rüzgârlar   •  Türkiye’de  kuraklığın  en  fazla hissedildiği  yer   •  Yüksek yerlerde ise yazlar yağışlı geçtiği
           ise Samyeli, Kıble ve Lodos’tur.            Güneydoğu Anadolu Bölgesi’dir.             için çayırlar görülür.
                                                                                               •  Türkiye’nin iç kesimlerinde görülür.
   162   163   164   165   166   167   168   169   170   171   172