Page 142 - 9. SINIF FAVORİ TARİH DEFTERİM

ÖZETİN ÖZETİ 6. ÜNİTE: TÜRKLER’İN İSLAMİYET’İ KABULÜ VE İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ

TÜRK VE İSLAM TARİHİNDE OĞUZ TÜRKLERİ

Oğuzların İslamiyet’i Kabulü

Q Oğuz adına ilk defa Kök Türk Yazıtları’nda rastlanmıştır. Q Yerleşik hayatla birlikte tarımla uğraşmaya başladılar.
Q Oğuzlar dokuz boydan meydana gelmiştir. Q Oğuzlar zaman içerisinde;

Q X.yüzyıldan Hazar Denizi’nin doğusuna geldiler. 5 Büyük Selçuklu Devleti,
Q Yengi-kent, Huvare, Cend, Sütkent, Farab ve Barçınkent 5 Türkiye Selçuklu Devleti,
gibi şehirler kurdular.
5 Atabeylikler,
Q Müslüman tüccarlar sayesinde İslamiyet’le tanıştılar. 5 Anadolu Beylikleri,
Q XI. yüzyılda Oğuzların büyük çoğunluğu İslamiyet’e geçti.
5 Karakoyunlular,
Q Müslüman olanları olmayanlardan ayırmak için Türkmen adı 5 Akkoyunlular
kullanıldı.
5 Osmanlı Devleti
Q Böylece Oğuz isminin yerini Türkmen ismi aldı.
gibi Türk tarihindeki irili ufaklı pek çok devletin kurucusu oldu-
Q Oğuzlar İslamiyet’i kabul ettikten sonra kademeli olarak lar.
yerleşik hayata geçtiler.

Büyük Selçuklu Devleti (1040 - 1157)

Q Selçuklular, Oğuzların Üçok kolunun Kınık boyundandır. Q Tuğrul ve Çağrı beyler, iki kardeş olarak toprakları parça-
Q Büyük Selçuklu Devleti’ne, bu boydan olan Selçuk Bey adını lamadan aralarında iş bölümü yaparak ülkeyi idare ettiler.
verdi. Q Gaznelilere karşı 1035’teki Nesa ve 1038’deki Serahs
Q Oğuz Devleti’nde subaşı iken, hükümdar ile arası bozulan savaşlarını kazandılar.
Selçuk Bey Cent şehrine yerleşti. Q Gazneli Sultanı Mesud sarsılan durumunu düzeltmek için
Q Cent şehrinde İslamiyet’i kabul etti ve birçok Türk boyunu Selçuklular üzerine yürüdü.
yönetimi altına aldı. Q 1040 yılında yapılan Dandanakan Savaşı’nı Selçuklular
Q Selçuk Bey’in ölümünden sonra yerine oğlu Arslan Yabgu kazandı.
geçti. Q Bu savaşın kazanılmasıyla Büyük Selçuklu Devleti resmen
Q Selçukluların güçlenmesini istemeyen Gazneli Mahmut, kuruldu.
Arslan Yabgu’yu tutuklattı. Q Tuğrul Bey, Sultan Mesud’un sarayında tahta oturarak
sultan ilan edildi.

Tuğrul Bey Dönemi (1040 - 1063)

Q Tuğrul Bey, İbrahim Yınal ve Kutalmış’ı Anadolu’nun fethi Q Bu dönemde Fâtımiler ve Şii Büveyhoğullarına karşı da
için görevlendirdi. mücadele edilmiştir.
Q Selçuklu ordusu Erzurum’un Pasinler Ovası’nda Bizans ve Q Abbasi halifesinin yardım istemesi üzerine Tuğrul Bey
Gürcü kuvvetlerini yenilgiye uğrattı (1048). Büveyhoğulları hâkimiyetine son verdi.
Q Pasinler Savaşı, Selçuklular ile Bizans arasında meydana Q Abbasi halifesi bu başarısı üzerine Tuğrul Bey’e “Doğunun
gelen ilk önemli savaştır. ve Batının Sultanı” unvanını verdi (1058).
Q Pasinler Savaşı’ndan sonra Bizans, Malazgirt Savaşı’na Q Abbasi halifesi siyasi yetkilerini Tuğrul Bey’e devretti.
kadar Selçukluların karşısına çıkamadı.
Q Böylece İslam dünyası Selçuklu koruyuculuğu altına girmiş,
Q Bu savaş sonunda Gürcü Prensi Liparit esir alındı. halifelik dini bir makam hâline gelmiştir.

142 Markaj Yayınları / 9. Sınıf Tarih
MARKAJ YAYINLARI