Page 72 - 9. SINIF FAVORİ TARİH DEFTERİM

ETKİNLİK DEFTERİ 4. ÜNİTE: İLK VE ORTA ÇAĞLARDA TÜRK DÜNYASI

9. İlk Türk Devletlerinde Güç ve Yönetim Yapısı

Etkinlik Türk kitabelerinde geçen sözlerin, aşağıdakilerden hangilerini ifade ettiğini yazınız.

Türk kağanlarının devletlerini sosyal devlet anlayışı ile Türk kağanlarının dünya hakimiyetinden
yönettiği görülmektedir. söz edilmektedir.

Türk devletlerinde egemenlik anlayışının ilahi Türklerde devletin kuruluşuna halkın katkısının olduğu
kaynaklı olduğu görülmektedir. dile getirilmiştir.

Türk milletinin kıyamete kadar yaşayacağı düşüncesi Türk kağanlarının cihanşümul (Dünyanın hükümdarı)
dile getirilmiştir. olduğunu ifade etmektedir.

1 2 3
“Üstte mavi gök,
altta yağız yer kılın- “Doğuda gün doğusuna, gü- “Tanrı gibi gökte olmuş Türk
dıkta, ikisi arasında insanoğlu neyde gün ortasına, batıda gün Bilge Kağan’ı , bu zamanda
yaratılmış. İnsanoğlunun üzerine batısına, kuzeyde gece oturdum.” ve “Türk milletinin adı
ecdadım Bumin Kağan, İstemi Kağan
oturmuş.” ifadesi yer almaktadır. ortasına kadar onun içindeki millet sanı yok olmasın diye babam kağanı,
Buna göre gökyüzü ve yeryüzü hep bana tâbidir. Bunca milleti annem hatunu yükseltmiş olan Tanrı,
yani bütün dünya Türk devletinin hep düzene soktum.” il veren Tanrı”
mekânını oluşturmaktadır.

Türk kağanlarının cihanşümul (Dün- Türk kağanlarının dünya Türk devletlerinde egemenlik
yanın hükümdarı) olduğunu ifade hakimiyetinden söz edilmektedir. anlayışının ilahi kaynaklı olduğu
etmektedir. görülmektedir.

4 5 6

“Türk Milleti için gece
“Babam (İlteriş) on yedi er
“Ey Türk Oğuz beyleri! Milleti uyumadım, gündüz otur-
işitin. Üstte mavi gök çökmedikçe, ile harekete geçti. Haberi işiten madım. Ondan sonra Tanrı irade
ettiği ve lütfettiği için talih ve
altta yağız toprak delinmedikçe, ey ormandakiler, ovadakiler toplanıp kısmetim olduğu için ölecek milleti
Türk milleti, senin ilini, töreni kim geldiler, yetmiş kişi, sonra yedi yüz diriltip kaldırdım, çıplak milleti
kişi oldular. Kağanlığı atalarının
bozabilir!” giydirdim, fakir milleti zengin ettim,
törelerinde kurdular.”
nüfusu az milleti çok ettim.

Türklerde devletin kuruluşuna Türk kağanlarının devletlerini
Türk milletinin kıyamete kadar yaşa- halkın katkısının olduğu sosyal devlet anlayışı ile
yacağı düşüncesi dile getirilmiştir.
dile getirilmiştir. yönettiği görülmektedir.

72 Markaj Yayınları / 9. Sınıf Tarih
MARKAJ YAYINLARI