Page 32 - 9. SINIF TARİH FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 5 4. ÜNTE: LK VE ORTA ÇAĞ’DA TÜRK DÜNYASI

5 K�mekler, VII. yüzyılda Altay Dağları’nın kuzeybatısı �le 7 Esk� Türk topluluklarında ve devletler�nde t�caret, büyük
İrt�ş Irmağı’nın orta bölgeler�nde Kök Türk egemenl�ğ�nde ölçüde “değ�ş tokuş” esasına dayanmaktaydı. D�ğer b�r
yaşadılar. Ancak VIII. yüzyılın ortalarında Kök Türk Dev- �fadeyle alınan mal karşılığında başka b�r mal ver�lmek-
let�’n�n yıkılmasından sonra bağımsızlıklarını elde ede- teyd�. Bu da h�ç şüphes�z alınacak ve ver�lecek mal husu-
b�ld�ler. X. yüzyılda K�tanların baskıları sonucunda Ural sunda tarafl arın karşılıklı anlaşmalarına bağlıydı. Türkler,
Dağları’nın güney bölgeler�ne göçmek zorunda kaldılar. değ�ş tokuş �ç�n en çok atı kullanmışlardı. T�carette kul-
XI. yüzyıla gel�nd�ğ�nde K�mekler�n boy b�rl�ğ�ne dayalı lanılan başka b�r ödeme aracı da kıymetl� madenlerden
yapıları bozulmuştur. İy�ce zayıfl ayan K�mekler, Kıpçak- yapılmış çeş�tl� kap kacaklardı. Yaptıkları t�carette parayı
ların egemenl�ğ�n� kabul etmek zorunda kaldılar. K�mek- da kullanan Türkler; özell�kle B�zans, Ç�n ve Sasan� g�b�
lerde ülke on b�r �le ayrılmış, her �l�n başına “tutug” adı komşu ülkelerden verg�, haraç ve savaş tazm�natı adı
ver�len yönet�c�ler görevlend�r�lm�şt�r. İl yönet�c�ler� haka- altında tem�n ett�kler� paralarla �ht�yaçları olan malları
nın soyundan gelenler arasından bel�rlenmekteyd�. satın alırlardı. Türkler, sat�r adını verd�kler� ve d�ske ben-
zeyen bu gümüş parayla t�carette ödeme yapmışlardı.
Bu parça d�l ve anlatım yönünden değerlend�r�ld�-
ğ�nde aşağıdak�lerden hang�s�ne ulaşılamaz? Bu parçaya get�r�leb�lecek en uygun başlık aşağıda-
k�lerden hang�s� olab�l�r?
A) Dey�m kullanılarak anlatımın akıcılığı sağlanmıştır.
B) Açıklayıcı anlatım kullanılmıştır. A) İlk Türklerde Sosyal Hayat
C) Tanık göstermelerle düşünce gel�şt�r�lm�şt�r. B) İlk Türkler�n T�car� Pol�t�kaları

D) Farklı düşünmeye yönlend�ren b�r �fade kullanılmıştır. C) Esk� Türk Devletler�
E) Sade ve anlaşılır b�r d�l kullanılmıştır. D) Esk� Türk Devletler�nde T�caret Mekânları
E) Türk Tar�h�nde Paranın Gel�ş�m�

8 Özell�kle İpek Yolu güzergâhı, çok erken dönemlerden �t�-
baren Türkler�n sah�p olduğu topraklardan geçm�şt�r. İpek
Yolu’nda t�caret�n çok �y� ve bol kazançlı olması, Türk-
lerle komşuları arasında mücadelelere sebep olmuştur.
6 Hunlar tarım, avcılık, balıkçılık, madenc�l�k, der�c�l�k ve Örneğ�n, Kök Türkler, Sasan�lerle �ş b�rl�ğ� yaparak İpek
t�caretle uğraşmışlardır. Savaşçı özell�kler� düşünüldü- Yolu t�caret�n� el�nde bulunduran Ak Hun (Eftal�t) Devle-
ğünde yağma ve gan�met de öneml� b�r kaynaktır. Maden- t�’ne 557 yılında son verm�şt�r. Ak Hun Devlet�’n�n top-
c�l�k konusunda dem�r�, altını ve gümüşü çıkarıp �şleye- raklarını Ceyhun Nehr� sınır olmak üzere aralarında pay-
b�len Hunlar; başta Ç�n olmak üzere yerleş�k toplumlara laşmıştır. Sonuçta Batı Türk�stan’ın öneml� şeh�rler� Kök
kürk, at, et, der�, s�lah satmışlar, karşılığında �se �pek, çay Türk Devlet�’ne bağlanmış ve böylece İpek Yolu, İstem�
ve tahıl ürünler� almışlardır. Güçlü oldukları dönemlerde Yabgu’nun el�ne geçm�şt�r. D�ğer taraftan bu t�caret yolu,
�se İpek Yolu’nun uluslararası t�caret�ne katılmışlar ya da Uzak Doğu’dan Ön Asya ve Akden�z’e kadar çok gen�ş b�r
bu yolu kontrol altına almışlardır. bölgey� b�rb�r�ne bağlayan köprü olma özell�ğ� �le buradak�
devletler�n �ç p�yasalarını da canlandırmıştır.
Paragraftak� ekonom�k faal�yetlere bakıldığında Hun-
ların geç�m kaynağının temel�n� aşağıdak�lerden han- Parçada aşağıdak�lerden hang�s� �le �lg�l� b�r b�lg�
g�s�n�n oluşturduğu ortaya çıkar? yoktur?

A) Hayvancılık A) İpek Yolu’nun önem�
B) T�caret B) Sas�n�lerle �ş b�rl�ğ� yapılmasının neden�
C) Den�zc�l�k C) İpek Yolu’nu �lk oluşturan devlet
D) Tarım D) Ak Hun Devlet�’n� yıkan devlet
E) Taşımacılık E) İpek Yolu �ç�n yaşanan çek�şmeler

32 Markaj Yaynlar / 9. Snf Tarih
MARKAJ YAYINLARI