Page 105 - lgs-turkce-mavi-kitap
P. 105
FİİLİMSİLER 103
16 - 18. soruları aşağıdaki metne ve verilen bilgilere 17 Metindeki fiilimsileri doğru ve eksiksiz bulan
göre cevaplayınız. Begüm, sıfat-fiillerden birinin diğer sıfat-fiillerden
farklı bir fiilimsi eki aldığını fark etmiştir.
(1) Olasılık, bir şeyin olma ihtimalini analiz etmek Bu fiilimsi metnin hangi cümlesinde yer almak-
için mantık ve aritmetiği kullanan bir matematik dalı- tadır?
dır. (2) Bir labirentte hangi yöne dönmek gerektiğini A) 1 B) 3 C) 5 D) 6
tahmin etmekten dışarı çıkarken şemsiye alıp alma-
maya karar vermeye kadar her şeye uygulanabilir.
(3) İnsanların çoğu, arkasındaki matematiği düşün-
meden olasılık hakkında konuşur. (4) Fakat sigorta
EDİTÖR YAYINEVİ
uzmanları gibi bazı insanlar, olasılık üzerinde çok 18 Metinde geçen “İnsanların çoğu arkasındaki
daha dikkatlice düşünür. (5) Örneğin; bir sigorta matematiği düşünmeden olasılık hakkında konu-
şur.” cümlesindeki fiilimsinin benzeri aşağıda-
uzmanı, hayat sigortası masraflarını hesaplamak kilerden hangisinde vardır?
için bir insanın ne kadar yaşama ihtimali olduğunu
belirlemelidir. (6) Bu, o kişinin yaşı, sağlığı ve yaptığı A) Affetmek ve unutmak büyük insanların intika-
mıdır.
iş gibi faktörlere dayanır.
B) Akşam eve gelirken iki tane ekmek alır mısın?
C) Yolculuğa çıkmak için henüz erken değil mi?
Şifreleme Kuralları:
D) Gerçekten hiç evden çıkacak hâlim yok bugün.
● İsim-fiil için “S”, sıfat-fiil için “E”, zarf-fiil için “V”
harfi seçilmiştir.
● Fiilimsi türü cümlede ilk defa görüldüğü an ilgili
harf yazılır.
● Bir fiilimsi birden fazla görülse de ilgili harf tekrar 19
yazılmaz. İsim-fiiller ve sıfat-fiiller fiilimsi özelliğini yitirip
kavram adı olabilir. Fiilimsi özelliğini yitirip kav-
ram adı olan sözcüklerle fiilimsileri karıştırmamak
için olumsuzluk ekinden yararlanabiliriz. Fiilimsi-
lerin olumsuzu yapılabilir ancak fiilimsi özelliğini
yitirmiş kalıcı adların olumsuzu yapılamaz. Örne-
ğin “Evde hiç içecek kalmamış.” cümlesindeki
“içecek” sözcüğünü olumsuz yapamayız.
16 Metnin cümleleri, içerdikleri fiilimsilere göre şifre- Veysel Öğretmen bu açıklamayı yaptıktan sonra
leme kuralları göz önünde bulundurularak incele- aşağıdaki cümleleri tahtaya yazar. Öğrencilere
necektir ve her cümleye harflerden oluşan kodlar “Numaralandırdığım cümlelerden hangisinde fii-
verilecektir. limsi kavram adı olmamıştır?” diye sorar.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylene- I. Sağlıklı kalmak için her gün spor yapmalıyız.
mez?
II. Canınız hafif bir tatlı istiyorsa dondurmayı tercih
A) Metindeki cümlelerin tümü bu kurallara göre edebilirsiniz.
kodlanabilir.
III. Dolabımda doğru dürüst giyecek kalmamış.
B) Metinde “SE” koduna sahip iki cümle bulun- IV. Maaşının bir kısmını yakacak giderleri için
maktadır. ayırdı.
C) Metnin yalnızca tek bir cümlesi üç harf ile kod- Buna göre öğrenciler hangi cümleyi seçerlerse
lanabilir. Veysel Öğretmen’in sorusuna doğru cevap ver-
D) Metinde tek harfli koda sahip iki cümle bulun- miş olurlar?
maktadır. A) IV B) III C) II D) I