Page 107 - lgs-turkce-mavi-kitap
P. 107

CÜMLENİN ÖGELERİ                                                                      105
            5
                  ● I ve II. cümlede, yer tamamlayıcısı aynı görevdeki sözcük grubundan oluşturulmuştur.
                  ● III. cümledeki özne, I. cümledeki aynı söz grubundan oluşturulmuştur.
                  ● IV. cümledeki nesne II. cümledeki yer tamamlayıcısıyla aynı söz grubundan oluşturulmuştur.
               Aşağıdakilerden hangisinde sözcükler bu açıklamaya göre düzenlenmiştir?

                            I                    II                   III                 IV
               A)     Tarlaların içinden                       Bu sözün hatırıma   Ali Rıza Bey, Adapaza-
                    yürüyerek yola doğru   Bir çocuk, belki bir daha   gelince burnumun   rı’nda on beş günden
                                           göremeyecek?
                         ilerliyor.                              direği sızladı.     fazla tutunamadı.
               B)     Toprak yolun üstünde   İzmir Fuar’ında halka   Bir ara yavruların   Araştırmacılar bu genç
                             EDİTÖR YAYINEVİ
                   araçların ezmediği ve iyi   açık olan kitap sergi-  yüzlerinden düşmüş,   kuşağın zor bir tüketici
                    düzeltilmemiş yerlerde   sinde çok sayıda kitap   arada yapışıp kalmış bir   kitlesini oluşturduğu
                   papatyalar büyümüştü.      satılmıştı.     gülümseme gördüm.       görüşündedir.
               C)     Kovayı doldurmak için                    Konuşma sırasında   Çocuklar gittikçe artan
                   musluğa gidince aynada   Yıllardır bu tek adanın   telefon olabildiğince   şekilde elektromanye-
                                            kiriyle tozuyla
                    ister istemez yüzümü    savaşıyorum.          baştan uzak      tik radyasyona maruz
                        görüyorum.                                tutulmalıdır.        kalmaktadır.

               D)                                             Kelimeler, şiirdeki kul-
                                        Etkili bir konuşmada jest                 Bu teknikte karakterle-
                   Bu konu kitabın sonunda   ve mimiklerin ustalıkla   lanımlarına bağlı olarak   rin düşünceleri olduğu
                   yer aldığından aklımda   kullanılması oldukça   söyleyiş ve sesin yar-  gibi ifade edilmeye
                       daha çok kaldı.                        dımıyla yeni anlamlar
                                              önemlidir.                                çalışılır.
                                                                    kazanır.












            6  “İçeri, dışarı, yukarı” gibi yön bildiren sözcükler bir   7  “Yardımcı ve açıklayıcı bir öge olarak cümlenin
               yüklemden önce yalın olarak kullanıldığında zarf   içine  giren  ve  çıkarılması  cümlenin  anlamında
               tamlayıcısı olur. Bu sözcükler ad durum eklerinden   eksiklik ya da bozulma meydana getirmeyen söz-
                                                              lere ara söz denir. Bazı ara sözler, cümle içerisin-
               birini alırsa nesne ya da yer tamlayıcısı olur.”
                                                              deki bir ögenin açıklayıcısı konumunda bulunabilir.
               Buna göre;                                     Ara sözlerin bazıları ise müstakil, bağımsız birer
                                                              cümle şeklindedir.”
               I.  Sorgusuz sualsiz, kapıyı çalmadan içeriye gir-
                 miş.                                         Buna göre hangi seçenekte ara söz, bir ögenin
                                                              açıklayıcısı konumundadır?
               II.  Yukarı bakın, bir leylek sürüsü var!
               III. Şu sokaktan geri dön.                     A)  Âşık Veysel Şatıroğlu, nur içinde yatsın, Ana-
                                                                 dolu kokan bir halk ozanıydı.
               IV. Hafta sonu arkadaşı ile dışarıya çıkacak.
               V.  Ağaçtan inmeden önce aşağıyı kontrol et.   B)  İki dünya bir araya gelse, emin ol, verdiğim bu
                                                                 kesin karardan dönmem.
               ifadelerindeki yön bildiren sözcükler, cümle-  C)  Siz -kim ne derse desin ne yaparsa yapsın-
               deki görevleri bakımından ikişerli gruplandı-     kitap okumaktan asla vazgeçmeyin.
               rıldığında hangisi açıkta kalır?               D)  Olaya şahit olanlardan biri -Öğretmen Zübeyde
               A) I       B) II       C) III      D) V           Hanım- kibarca söz aldı.
   102   103   104   105   106   107   108   109   110   111   112