Page 125 - lgs-turkce-mavi-kitap
P. 125

DİL BİLGİSİNİ ÖLÇME                                                                   123
            7  İçerisinde tek bir duygu, düşünce veya yargının   10  Aşağıdaki  cümlelerin  hangisinde  altı  çizili
               ifade  edildiği  bu  cümlelerde,  yalnızca  bir  tane   bölüm diğerlerinden farklı bir ögedir?
               çekimli fiil veya ek fiil almış bir isim vardır. Yük-  A)  Eline geçen paranın çoğu İstanbul’da çoluğa
               lemdeki yargıyı destekleyecek fiilimsi gibi yan cüm-  çocuğa gidiyor.
               lecikler kesinlikle bu cümle türünde bulunmaz.
                                                              B)  Dedeye yeni şakirdiniz efendim, diyerek çekilip
               Aşağıdakilerden hangisi, parçada açıklaması       gidince kız odanın ortasında kala kaldı.
               verilen cümle türüyle aynı türdedir?
                                                              C)  En şiddetli münakaşa, kumpanyanın ismi için
               A)  Ağır ağır rıhtıma yanaşıyordu, yorgun bir vapur.
                                                                 oldu.
               B)  Ben  geçerken  onun  telaşı,  sizi  dürtmesi   D)  Nasrettin Hoca’nın hemen hemen bütün fıkra-
                  gözümden kaçmadı.
                                                                 ları,  insanla  vicdan  arasındaki  münasebete
                             EDİTÖR YAYINEVİ
               C)  Nedim  divanında  bir  kaside  vardır;  müjgân   ilişkindir.
                  üstüne, hicran üstüne, umman üstüne kafiye-
                  leri ve redifleriyle akar.
               D)  Bazı akşamlar bakarım Halil savuşur, nereye
                  gittiğini de kimseye söylemez.






                                                          11  Dişimi sıkıp da altı yedi fıkra birden çıkartırsam
            8  Cümledeki işi, hareketi, yargıyı bildiren çekimli
               unsura  yüklem  denir.  Yükleme,  cümlede  yargı   gazetenin yazıları aksamayacaktı.
               bildiren çekimli öge de diyebiliriz. Yüklem, cüm-  Bu cümleyle ilgili,
               lenin temel ögesidir yani yüklem olmadan cümle   I.  Olumlu fiil cümlesidir.
               de oluşmaz.                                    II.  İçinde fiilimsi olan bir cümledir.
               Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin han-   III. Kurallı bir cümledir.
               gisinde “yüklem” yanlış gösterilmiştir?
                                                              yargılarından hangileri söylenebilir?
               A)  Bu arada köy yaşamından çeşitli sahneleri,   A) Yalnız I       B) Yalnız II
                  uğraşları canlandıran oyunlar vardır.
                                                              C) I ve II          D) II ve III
               B)  Arkadaşlarına yardımcı olmak arzu ve gayreti
                  onu acıklı bir duruma düşürüyordu.
               C)  Servet denen şey çok defa paradan ibarettir.
               D)  Konuşma  kesilmiyor,  şimdi  yabancı  sesleri
                  daha iyi fark etmekteyim.





                                                          12  Onu denizden çıkarmak istediler ama biri, yargıç
            9  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçişsiz bir   ve doktor gelmeyince ölülere dokunulmaz, deyince
               fiil vardır?                                   bu işten vazgeçtiler.

               A)  Öç almanın fırsatını yakalamış gibi konuştu-  Bu cümlenin özellikleri aşağıdaki seçeneklerin
                  ğunu fark etti.                             hangisinde doğru verilmiştir?

               B)  Sıcak basınca sırtındaki ceketi attı.      A)  Olumlu - kurallı - fiil - Tek yargı bildiren
               C)  Kalemi kâğıdı elime alıp sabaha kadar yazdım.  B)  Olumsuz - kurallı - fiil - İçinde fiilimsi olan
               D)  Öğleden  sonra  Şişli’den  Beyoğlu’na  kadar   C)  Olumlu - kurallı - fiil - Bağlaçla bağlanmış
                  uzandım.                                    D)  Olumsuz - kurallı - isim - İçinde fiilimsi olan
   120   121   122   123   124   125   126   127   128   129   130