Page 171 - lgs-turkce-mavi-kitap

METİN TÜRLERİ VE ANALİZİ 169
4 Bir sınıfta tam kırk çocuk dizili; 6 Kuzey Kutbu’nda son 9 ayda Türkiye kadar
Bir kara tahta, üstünde bir üçgen; buzul eridi. Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi
NASA’nın araştırmalarına göre Kuzey Kutbu’ndaki
Bir koca daire, sağır, çekingen;
buzullar eskisinden daha hızlı eriyor. NASA’nın
Merkezi güm güm eder davul gibi. 2004 ve 2005 uydu verilerine göre Kuzey Kut-
Dilsiz, vatansız harfler küme küme, bu’nun tüm yıl boyunca kalan daimî buzulları %14
Bekleşir dururlar, azap içinde. oranında azaldı. NASA uzmanları bunun, Türki-
Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından han- ye’nin yüz ölçümü kadar bir buzul kütlesinin eri-
gileri kullanılmıştır? mesi anlamına geldiğini belirtiyorlar.
Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) İntak - Kişileştirme
A) Haber yazısı
EDİTÖR YAYINEVİ
B) Benzetme - Tezat
B) Biyografi
C) Kişileştirme - Benzetme
C) Anı
D) Tezat - İntak
D) Deneme

5 Aşağıdaki metinlerden hangisi yay ayraç
içinde verilen türde yazılmamıştır?

A) İnsanın kendi kendisi ile baş başa kalabilmesi
öyle pek kolay işlerden değildir. Bir yandan 7 Doğu Karadeniz yaylaları yemyeşildir, çayır çimen-
toplumun tepkisini çekmek, öbür yandan kendi dir, ışıklıdır, soluk alınıp verilesidir. Kimi zaman
boşluklarına yuvarlanmak korkusu, birçok boğucu olabilen, sıcağa karşı duran serinliğin
yazarı ne iseler öyle olmaktan alıkoymuştur. evidir. Kimi zaman sisin yatağıdır. Burada yaylaya
Bu bakımdan, yalnızlıkla kahramanlık bir gibi- günübirlik çıkmak, yemek yiyip birkaç saat geçir-
dir. (Deneme) mek, kırlarında dolaşıp eve dönmek yaylayı yaşa-
mak değildir. Böylesine “yayladan yolcu geçmek”
B) Savrulan otlar, çöpler yüzüne çarpıyor; gözle- deriz biz. İşin bir başka yüzü şu ki yayladan ayrıl-
rine ve burun deliklerine kar taneleri giriyordu. mak da zordur, yaylaları anlatan bir yazıyı bitirmek
Kan ter içinde kalmıştı küçük Mine. Bir yandan de! Anlatacak ne çok şey var oysa… Son cümle-
ateş gibi yanıyor, bir yandan da soğuk rüzgâr lerimi yazmak için bir yayla evinin kapısının önüne
karşısında tir tir titriyordu. (Hikâye) oturdum. Biraz sonra yanıma küçük bir çocuk

C) Balıkçıların uğrak yeri olan adada iki uzun dal- yaklaştı. Yaylada misafir olduğu giyim kuşamın-
gakıranın tekneleri dalgalardan koruduğu dan belliydi. Söyleşmeye başladık. Üniversitede
büyük bir liman var. Karadeniz’de kötü hava öğretim üyesi olan babası onu buraya, dedesinin
koşullarında çaresiz kalan gemiler için ideal bir yanına bir haftalık tatil için yollamıştı. Tam o sırada
bir kuş öttü. Çocuk gözlerini kocaman açarak “Aaa,
sığınak olan limanı balıkçılar da kullanıyor. Kef- kapı çaldı!” dedi. İşte o zaman daha iyi anladım;
ken Adası amatör su altı avcılarının da uğrak geleceğimiz, çocuklarımız için ...
yeri. (Gezi yazısı)
Bu metnin türü ile ilgili verilen bilgilerden han-
D) Arıların olmadığı bir dünyada yaşamak gisi yanlıştır?
zorunda kaldığımızı düşünelim. Muhtemelen A) Gözlem gücüne dayanır.
açlıktan ölmezdik ama çok sevdiğimiz bazı
meyvelerden ve hem insanlar hem de hayvan- B) Düşünceler kanıtlama amacı güdülerek nesnel
lar için besin kaynağı olan bazı bitki türlerinden bir anlatımla ifade edilir.
mahrum kalırdık ya da o bitkileri bulmakta çok C) Anlatılanlar gerçektir, kurguya dayanmaz.
zorlanırdık. (Fabl) D) Gezilip görülen yerler edebî bir üslupla anlatılır.