Page 141 - matematik-antrenoru-1-21

ÜSLÜ SAYILAR 12.

BÖLÜM

Çok küçük veya çok büyük sayılarla ar�tmet�k hesaplamalar yapmak zor olab�l�r. Üslü sayılar bu
2 DATA YAYINLARI
tür değerlerle daha kolay �şlem yapmamızı sağlar.

5 x 5 x 5 x 5 x 5 x 5 x 5 x 5 x 5 x 5 x 5 x 5 Bu �fade tam
olarak yazıldığında çok fazla yer kaplar. Üslü
sayıların kullanılmasıyla aynı �fadey� 5 12 şekl�n-
de yen�den yazab�l�r�z. Bu şek�lde yazım hem

ması daha kolaydır.
Küçük sayılarla yazılan ve b�r rakamın sağ üst köşes�ne konulan sayıya üs daha az yer kaplar hem de �lk bakışta anlaşıl-
den�r. Üs üzer�ne yerleşt�r�len sayının kend�s�yle kaç defa çarpılacağını �fade
eder.

2
3
Örnek a = a.a , a = a.a.a 2 5 Üs (kuvvet)
2
4
4 = 4.4 , 6 = 6.6.6.6 olur. Taban
Negat�f üs �le �şlem yapılırken tabanın çarpmaya göre ters� alınır ve üs poz�t�f sayı olarak yazılır.
Örnek a − n = 1 ,6 − 2 = 1 olur.
a n 6 2

x 1 2
y
2
3
x
Eğer üslü �fade b�r kes�rse örneğ�n; a , �fade a 'e eş�tt�r. 5 = 5 3 ,2 = 3 2 olur.
3
y
B�r sayıya üs olarak yazılan rakamın değer�ne kuvvet den�r.
Örnek 4 → 4 'ün �k�nc� kuvvet�
2
Üslü �fadelerde �şlem yapılırken, uyulması gereken kurallar şöyled�r.

n
m
Aynı sayının kuvvetler� çarpılırken üsler toplanır. a .a = a nm+
Örnek 4 .4 = 4 2 4+ = 4 6
4
Bu kural farklı sayıların kuvvetler� �ç�n kullanılmaz.
Aynı sayının kuvvetler� bölünürken üsler�n farkı alınır. a a m n = a nm−

Örnek 3 6 = 3 62 = 3 4
−
3 2
1
Herhang� b�r sayının 1. kuvvet� kend�s�ne eş�tt�r. a = a
Örnek 3 = 1 3, ( ) 2− 1 = − 2

n
1 sayısının herhang� b�r kuvvet� her zaman 1'e eş�tt�r. 1 = 1
Örnek 1 = 1
6