Page 81 - matematik-antrenoru-1-21

7.
ORAN ORANTI

BÖLÜM

İk� m�ktarın bel�rl� b�r kurala göre karşılaştırılmasına “oran” den�r. Örneğ�n, b�r odada üç kız ve
sek�z erkek varsa kızların sayısının erkekler�n sayısına oranı üç bölü sek�z olarak �fade ed�l�r.
b DATA YAYINLARI
3
Oranlar aralarına �k� nokta üst üste “:” konarak veya kes�r ç�zg�s� konarak göster�l�r. 3:8 veya
3 8
g�b�. B�z daha çok 'i kullanacağız.
8

Eğer �k� değer benzer m�ktarlarda değ�ş�m göster�yorsa bu değerlere b�rb�rler�yle orantıda ya da b�rb�rler�yle
orantılı den�r.
Sadeleşt�rme yaparken pay ve paydayı
K�tabımızın bu kısmında orantı çeş�tler�ne değ�nmeyeceğ�z. Daha çok �şlem yap- aynı sayıya bölüyorduk. Burda da aynı
ma yeteneğ�m�ze katkıda bulunması �ç�n “orantılar üzer�nde nasıl �şlem yapılır?” şey� yapıyoruz. İfadey� gen�şletmek �ç�n
sorusunun üzer�nde duracağız. pay ve paydayı aynı sayıyla çarpıyoruz.

Kısaca aynı b�r�m �le �fade ed�len �k� çokluğun b�rb�r�ne bölümüne oran, �k� veya
daha çok oranın b�rb�r�ne eş�tlenmes�ne orantı adı ver�l�r.

Örnek x 21 �fadeler� b�rer oran bel�rt�r.
,,
y 38

Oranda çoklukların aynı b�r�mde olduğuna d�kkat ed�lmel�d�r.

Örnek a = x , c = y g�b� b�rden çok oranın eş�tlenmes� �le ortaya orantı çıkar.
y d z
2 = 6 1 = 10 = 5 gibi…
3 9 2 20 10

Orantıda �çler ve dışlar çarpımı b�rb�r�ne eş�tt�r.
a c
Örnek = a.d = b.c olur.
NOT
b d NOT
2 = 6 2.9 = 3.6 İçler ve dışlar çarpımı, orantıdak� çapraz bulunan
�fadeler�n çarpımını �fade eden kavramın adıdır.
3 9
x = 4 x.9 = y.4
y 9