Page 70 - 10_edebiyat_ogretmenin

68 ŞİİR
ˇ 2. Kesik Mâni (Cinaslı Mâni): Birinci dizesi 7 heceden az olan mânilerdir. Bu mânilere
ayaklı ya da cinaslı mâni de denir. Bu tarz mâniler, ilk dizesi 7 heceye tamamlanınca “dol-
durma kesik mâni” adıyla anılır.

F Güle naz F Bağ bana
Bülbül eyler güle naz Bahçe sana bağ bana
Girdim bir dost bağına Değme zincir kâr etmez

Ağlayan çok gülen az Zülfün teli bağ bana
ˇ 3. Yedekli (Artık) Mâni: Düz mâninin sonuna anlamı tamamlamak ya da pekiştirmek için iki
dize daha eklenerek elde edilen mânilerdir. Birinci dize serbest uyaklı, ikinci dize düz
mâninin son dizesiyle uyaklıdır.

F Ağlarım çağlar gibi (a) F İlkbahara yaz derler (a)

Derdim var dağlar gibi (a) Şirin söze naz derler(a)
Kime derdim söylesem (x)
Ciğerden yaralıyım (x) YAYINEVİ
Gülerim sağlar gibi (a) Bu dert sana az derler (a)
Her gelen bir gül ister (x) Kendin ettin kendine (x)
Sahipsiz bağlar gibi (a) Yana yana gez derler (a)
EDİTÖR
ˇ 4. Karşılıklı Mâni: İki kişinin karşılıklı söylediği mânilerdir. Bu mâniler için “karşı - beri”
terimi de kullanılır.

F Karşıya kaban derler F Karşı kabansız olmaz
Ökçeye taban derler Ökçe tabansız olmaz
Kız hatırın kalmasın Niye hatırım kalsın
Nişanlın çoban derler Sürü çobansız olmaz

Ninni

ˇ Anonim halk edebiyatı türlerinden olan ninniler çocukların dinlenmelerini ve uyumalarını
sağlamak amacıyla anneler tarafından özel bir makamla söylenen türkülerdir. Tek dörtlükten
oluşabileceği gibi birden fazla dörtlükten de oluşabilir. Birden fazla dörtlükten oluşması
durumunda nakarat yer alır. Bu türkülerde annelerin çocukları için iyi dilekleri, geleceğe
yönelik umutları, sevgi ve şefkat derinliği söz konusudur.

F Karga seni tutarım
Kanadını yolarım
Yelpazeler yaparım
Hanımlara satarım
Uyuyacak yavrum ninni
Büyüyecek yavrum ninni