Page 97 - 9_cografya_ogretmenin
P. 97

DOĞAL SİSTEMLER                                                            95
              ˇ Muson rüzgârları, Güney ve Güneydoğu Asya kıyıları, Avustralya kıyıları ve Afrika’nın Gine
             Körfezi kıyılarında görülür.


               Yaz Musonu
              ˇ Yaz  aylarında  Asya  kıtası,  çevresindeki  okyanuslardan

             daha çok ve çabuk ısınır.                                 Alçak basınç
              ˇ Kıta üzerinde termik kökenli alçak basınç alanı oluşur.
                                                               Ekvator
              ˇ Çevresindeki okyanuslar ise kıtaya göre daha serin olduğu
             için termik yüksek basınç alanıdır. Bu nedenle denizden
             karaya doğru, nemli yaz musonları eser. Bunlar kıyılarda   Yüksek basınç Yüksek basınç
             bol yağış bırakırlar.
              ˇ Muson rüzgârlarının etkili olduğu bu bölgeler Dünya’nın
             en yağışlı yerlerindendir.           YAYINEVİ

               Kış Musonu

              ˇ Kış aylarında Asya kıtası, Hint Okyanusu’ndan daha çok
                                                                      Yüksek basınç
                      EDİTÖR
             ve çabuk soğur. Kıta üzerinde termik kökenli yüksek ba-
             sınç alanı oluşur.
                                                               Ekvator
              ˇ Hint Okyanusu ise kıtaya göre daha ılık olduğu için ter-
             mik  alçak  basınç  alanıdır.  Bu  nedenle  karadan  denize       Alçak basınç
             doğru serin, yer yer soğuk ve kuru kış musonları eser.   Alçak basınç

              ˇ Avustralya’nın kuzey kıyılarında da muson rüzgârlarına
             rastlanır.

                    c. Yerel Rüzgârlar

            Meltem Rüzgârları

              ˇ Günlük sıcaklık farkından doğan rüzgârlardır.
              ˇ Kara ile deniz ve dağ ile vadi arasında görülür.
              ˇ Kara ve denizler arasındaki günlük sıcaklık farkından dolayı kara ve deniz meltemleri oluşur.
              ˇ Gündüzleri karalar daha erken ısındığından alçak basınç alanı, denizler ise daha geç ısın-
             dığından yüksek basınç alanı durumundadır. Bu nedenle gündüzleri denizden karaya doğru
             serin ve nemli rüzgârlar eser. Bunlara deniz meltemi denir. Geceleri ise karalar denizlere
             göre daha erken soğuduğundan yüksek basınç alanı olur ve karadan denize doğru kuru ve
             soğuk bir rüzgâr eser. Bu rüzgârlara da kara meltemi denir.
   92   93   94   95   96   97   98   99   100   101   102