Page 14 - 10-sinif-odn-cografya-22
P. 14
¦ §
34
34 DOĞAL SİSTEMLER
Falez
* Dağların kıyıdan başladığı ve kıyıya paralel uzandığı yerlerde dalga aşındırmasıyla oluşur. Akdeniz
ve Karadeniz kıyılarında falezlere rastlanır.
Tombolo
* Saplı ada olarak adlandırılır. Kıyıya yakın bir ada ile kıyı arasının dalga ve akıntıların süreklediği
materyallerle dolması sonucu oluşmuştur. Kapıdağ Yarımadası tombolaya örnek verilebilir.
Kıyı Oku
* Dalga ve akıntıların sürüklediği kum ve çakılları kıyıdan açıklara doğru biriktirmesiyle oluşur. Kıyı
derinliğinin az olduğu yerlerde görülür. Fethiye - Ölüdeniz kıyı okuna örnek verilebilir.
KIYI TİPLERİ
* Türkiye’de boyuna, enine, ria ve dalmaçya kıyı tipleri görülmektedir.
Boyuna Kıyı Tipi
* Falezler yaygındır. Girinti ve çıkıntı azdır. Türkiye’de Karadeniz ve Akdeniz kıyılarının büyük bir
bölümünde görülür.
Enine Kıyı Tipi
* Dağların kıyıya dik uzandığı yerlerde görülür. Girinti ve çıkıntı fazladır. Edremit ile Kuşadası
arası örnek verilebilir.
Ria Kıyı Tipi
* Akarsu vadilerinin deniz altında kalmasıyla oluşur. Türkiye’de İstanbul ve Çanakkale Boğazları
ile Güneybatı Anadolu’da Datça Yarımadası kıyıları örnektir.
Dalmaçya Kıyı Tipi
* Kıyıya paralel uzanan dağların çökmesiyle meydana gelir. Türkiye’de Fenike - Kaş arası dal-
maçya kıyı tipine örnektir.
KARADENİZ
Ria Kıyı Boyuna Kıyı
Ria Kıyı
EGE DENİZİ Enine Kıyı
Ria Kıyı
Dalmaçya Kıyı
Boyuna Kıyı
AKDENİZ
EDİTÖR YAYINEVİ