Page 11 - 10-sinif-odn-cografya-22

¦ DOĞAL SİSTEMLER § 25 25

BUZULLARIN OLUŞTURDUĞU YER ŞEKİLLERİ

BUZUL AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ

Hörgüç Kaya: Buzulların sert kayaları çizerek ve cilalayarak aşındırma-
sıyla oluşur. Dirençsiz kayaçlar çok aşınır, dirençli kaya az aşınır. Bundan
dolayı deve hörgücünü andıran şekle benzer.

Sirk Buzulu (Buz Yatağı): Buz kütlelerinin aşındırmasıyla oluşan çukur-
luklardır. Bu çukurlara suların dolmasıyla sirk gölleri meydana gelir.

"U" Profili (Tekne) Vadi: Vadi içine yerleşen buzullar aşağıya doğru
vadinin iki yamacını da aşındırır. Buzullar eridiğinde "U" profilinde vadi
ortaya çıkar.

BUZUL BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ

Moren: Buzulların taşıdıkları malzemeleri erime bölgesine biriktirmesiyle
oluşurlar. Taşınmış topraklardır.

Drumlin: Buzul hareketi sonucu oluşan balina sırtı biçimindeki yığınak-
lara denir.

Sander Ovası: Buzullardan doğan akarsuların taşıdıkları alüvyonları
düzlüklerde biriktirmesiyle oluşur.

DALGA VE AKINTILARIN OLUŞTURDUĞU YER ŞEKİLLERİ

* Denizlerin yüzeylerinde rüzgârların etkisiyle oluşan salınımlara dalga denir.
* Deniz yüzeylerindeki suların, bulundukları yerden başka alanlara taşınmasına akıntı denir.
* Kıyıdan 200 m derinliğe kadar olan sığ deniz tabanına kıta sahanlığı (şelf alanı) denir.

* Bu alanın az olduğu kıyılarda aşınım, geniş olduğu kıyılarda birikim şekilleri görülür.

EDİTÖR YAYINEVİ