Page 16 - 11-sinif-edebiyat-ozetli-lezzetli-soru-bankasi-22
P. 16

42                                                    [  CÜMLENİN ÖGELERİ  ]

         21                         Yer          22 Aşağıdaki  dizelerin  hangisinde  yüklem
                Özne                                yanlış gösterilmiştir?
                                   Tamlayıcısı
                         Yüklem                     A)  Zambaklar en ıssız yerlerde açar
               Belirtili             Zarf
               Nesne              Tamlayıcısı          Ve vardır her vahşi çiçekte gurur.
                                                    B)  İnsan bir yanınca Kerem misali yanmalı
            Aşağıda  verilen  cümlelerin  hangisinde   Uykudan bile mahşer gününde uyanmalı
            yukarıdaki  ögelerin  tümü  yer  almakta-
            dır?                                    C)  Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak
            A)  Sonbaharın  gelişiyle  birlikte  yaşadığı   Ben aşkımla bahar getirdim sana
               hüzün ve içe kapanma hâli sonunda ye-
               rini mutluluğa bıraktı.              D)  Eviniz kutu gibi küçücük bir evdi
            B)  Yeni bir yazılım oluşturmak için mühen-  Sarmaşıklarla balkonu örtük bir evdi.
               disler gece gündüz çalışıyorlar.
            C)  Çiftliğe her gelişinde toprakla ve kümes   E)  Çaycı, getir ilaç kokulu çaydan
               hayvanlarıyla vakit geçirirdi.          Dakika düşelim senelik paydan
            D)  Ev işlerinde kendisine yardımcı olan ça-
               lışanlar bazen günlerce yazı odasından
               çıkmadığına şahit olmuşlardı.
            E)  Planladığı  bir  işi  yapmak  için  harekete
               geçtiğinde onu durdurmak imkânsız bir
               hâl alırdı.






         23                 I. Cümle                           II. Cümle



                 Gönlümün  sararmış  yaprakları  arasında   Havada sert bir kış rüzgârı esiyor iki, üç
                 bir yaralı kuş seğriyor durmaksızın.  günden beri.

            Aşağıdakilerden hangisi ögeleri açısından yukarıdaki cümlelerin ortak özellikleri ara-
            sında sayılamaz?

            A) Yüklemleri sonda bulunmamaktadır.     B) Özneleri sıfat tamlaması biçimindedir.
            C) Öge dizilişleri aynıdır.             D) Yer tamlayıcısı yer almaktadır.
            E) Belirtili nesne kullanılmıştır.


         Öznenin Özellikleri:                        › Depremzedeler iki yıldır yeni konutların yapılmasını bek-
            y Özne, yükleme sorulan “ne, kim” sorularının cevabıdır.  liyorlar.
             › Göçmen kuşlar yine yolculuğa başladı. (Ne başladı?)    › Ankara  halkı  kaldırımlardaki  kazı  çalışmalarından  son
             › Öğretmenim beni çok sever. (Kim sever?)  derece rahatsız olmuştur.
            y Özne görevindeki kelime veya kelime grupları cümlede hiçbir     y Yüklemin bildirdiği işin kim tarafından yapıldığı belli olmayan
          hâl  eki  almadan  kullanılır.  Herhangi  bir  hâl  eki  alırsa  özne   cümlelerde; asıl görevi nesne olan unsurlar “kim, ne” sorusu-
          değil nesne, yer tamlayıcısı ya da zarf tamlayıcısı olur. Ama   na yanıt verdiğinden, özne olarak kabul edilir. Bu tür öznelere
          çoğul ekini ve iyelik eklerini alabilir.  “sözde özne” denir.

                              EDİTÖR YAYINEVİ
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21