Page 17 - 11-sinif-edebiyat-ozetli-lezzetli-soru-bankasi-22
P. 17

[  CÜMLENİN ÖGELERİ  ]                                                   45


         28
                 Telefonu      Kitabın    Sabahın erken     Yaptığı      Evin tüm
                 elinden     kapağındaki   saatinde yola   inceleme ve   tadilatını tek
                bırakınca    resmi ilk defa   çıktığımız   araştırma bu   başına
               etrafında olup   görüyorum.  için çok fazla   olayı       yapmıştı.
               bitenleri fark               mesafe kat    çözmemizi
                  etti.                       ettik.       sağladı.

                   I             II            III           IV            V


            Yukarıdaki cümleler I. cümleden başlanarak yükleme en yakın öge diğer cümlenin ilk ögesi
            olacak şekilde sıralanmıştır.
            Buna göre hangi cümlede söz konusu kurala uyulmadığı söylenebilir?

            A) I          B) II          C) III         D) IV          E) V





         29
                                Açıklama                         Örnek Cümle


              I  Yüklem, ek fiil almış bir isimden oluşabilir.   Kalem kılıçtan keskindir.

                                                         Kardeşim  cebindeki  son  parayla
             II  Özne, yapanı veya olanı karşılayan unsurdur.
                                                         da kitap aldı.

                 Nesne, yükleme sorulan “neyi, kimi” sorularının  Burada son fırtına son dalı
             III
                 cevabıdır.                              kırıyordu.

             IV  Ad ve sıfat tamlamaları yer tamlayıcısı olabilir.  İşlerini bir haftada bitirdi.

                 Cümlede özne niteliğinde bir sözcük yer almasa  Onun hiçbir suçu olmadığına
             V
                 da yüklemdeki şahıs ekinden özne anlaşılabilir.   yürekten inanıyorum.

            Tabloya göre kaç numaralı satırda yer alan örnek cümle açıklamaya uygun de-
            ğildir?

            A) I          B) II         C) III          D) IV          E) V

         YARDIMCI ÖGELER                         Nesnenin Özellikleri:
         Nesne                                      y Belirtili  ve  belirtisiz  olmak  üzere  ikiye  ayrılır.  Belirtme  hâl
         Yüklemde bildirilen ve öznenin yaptığı işten doğrudan etkilenen   eki alanlara belirtili; yalın hâlde olanlara da belirtisiz nesne
         öge nesnedir. Dolayısıyla sadece fiil cümlelerinden yüklemi geçişli   denir. Belirtili nesneyi bulmak için yükleme “kimi, neyi”; belir-
         fiil olanlar nesne alır. Az da olsa isim cümleleri de nesne alabilir.   tisiz nesneyi bulmak için “kim, ne” (özneyi bulduktan sonra)
         Yükleme sorulan “ne, neyi, kimi” sorularının cevabıdır.
             › Seni beklerken annemi de aradım. (Kimi)  soruları sorulur.
             › Bu yalılar, eski Boğaziçi hatıralarını sayıklar. (Neyi)     › Her gün gazete okuyorum. (Ne / Belirtisiz)

                              EDİTÖR YAYINEVİ
   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22