Page 18 - EKYS TC Müdür ve Müdür Yardımcılığı Özetin Özeti

KURTULUŞ SAVAŞI BÖLÜM 2

(HAZIRLIK DÖNEMI)

MUSTAFA KEMAL’IN ISTANBUL’A GELIŞI (1918) Havza Genelgesi (28 Mayıs 1919)

• Yıldırım Orduları Grup Komutanlığı’nın kaldırılması ve Mond- Kararları
ros’un maddelerine karşı çıkması sonucu Suriye - Filistin Cep- • İşgaller mitinglerle protesto edilmelidir. İtilaf Devletleri ve İstan-
DATA YAYINLARI
hesi’ndeki Mustafa Kemal İstanbul’a çağrılmıştır. bul Hükümetine kınama telgrafları çekilmelidir.
• 13 Kasım 1918’de Mustafa Kemal İstanbul’a gelmiştir. Aynı gün • Mitingler sırasında Hristiyan halka karşı saldırı ve düşmanlık-
İtilaf Devletleri İstanbul önlerinde gemilerini demirlemişlerdir. tan sakınılmalıdır.
Bu tarih İstanbul’un fiilen işgal tarihidir. M. Kemal bu durumu • Anadolu’nun her yerinde millî cemiyetler kurulmalıdır.
görünce “Geldikleri gibi giderler” demiştir.
• Mustafa Kemal İstanbul’a geldikten sonra İstanbul’da bir Önemi ve Sonuçları
dizi çalışmalarda bulunmuştur. Bunlar: • İşgaller karşısında millî bilincin güçlendirilmesi amaçlanmış-
▪ Fethi Bey ile birlikte Minber gazetesini çıkarmıştır. tır. Mustafa Kemal ilk genelgesini Havza’da yapmıştır.
▪ Tevfik Paşa Hükümetine karşı tavır almıştır. • Kurtuluş Savaşı’nın ilk genelgesidir.
▪ İzzet Paşa Hükümetinde Harbiye Nazırı olmak istemiştir. • Mustafa Kemal resmi görevinin dışına ilk kez çıkmıştır.
▪ Padişah Vahdettin ile görüşmelerde bulunmuştur. • Mustafa Kemal İstanbul’a geri çağrılmıştır.
▪ İstanbul’da yapabileceği bir şey olmadığını görünce Anado-
lu’ya geçme yollarını aramıştır.
Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919)
Kararları
MUSTAFA KEMAL’IN SAMSUN’A ÇIKIŞI (19 MAYIS
1919) • Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir. İstanbul
Hükümeti sorumluluğunu yerine getirememektedir. Bu durum
• Rum çetelerinin Karadeniz Bölgesi’nde Türk halkına saldırısı milletimizi yok olmuş gibi göstermektedir.
artmıştı oysa Rumlar, Türk halkının kendilerine zulüm yaptığını • Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
iddia ediyordu. Tüm bu gelişmeler üzerine İngilizler Osmanlı • Askeri ve millî kuruluşlar hiçbir şekilde dağıtılmayacaktır.
Devleti’nden tedbir almasını istedi. • Her türlü etki ve denetimden uzak millî bir heyet kurulmalıdır
• Karadeniz Bölgesi’ndeki gelişmeler için padişah ve hükûmet (Temsil Heyeti).
Mustafa Kemal’i görevlendirdi. • Sivas’ta millî bir kongre toplanmalı, bu kongre için her ilden üç
• 9. Ordu Müfettişi olarak görevlendirilen Mustafa Kemal’in Sam- delege seçilmelidir. Bu delegeler Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ve
sun’a gönderilmesinde; belediyeler tarafından seçilmiştir.
▪ Bölgedeki Rum-Türk çatışmasını önleme
▪ Türklerin elindeki silah ve cephaneyi toplama Önemi ve Sonuçları
▪ Bölgede asayiş ve güvenliği sağlama • Mustafa Kemal genelgeyi Refet Bey, Rauf Bey, Ali Fuat Paşa
ile hazırlamıştır. Cevat Abbas tarafından kaleme alınmıştır.
amaçları etkili olmuştur. • Genelgeyi Kazım Karabekir (15. Kolordu Komutanı) ve
• Mustafa Kemal’in asıl amacı ise milli egemenliğe dayanan Cemal Bey (Yıldırım Kıtaları Müfettişi) onaylamıştır.
kayıtsız şartsız bağımsız bir Türk devleti kurmaktı. • Kurtuluş Savaşı resmen başlamıştır.
• 9. Ordu Müfettişi olarak yetkili olduğu iller arasında Erzincan,
Canik (Samsun), Sivas, Erzurum, Van ve Trabzon bulunmak- • Kurtuluş mücadelesi bölgesellikten çıkarılmış, ulusa mal
tadır. Mustafa Kemal’in Samsun’a ayak basmasıyla Kurtuluş edilmiştir. Kurtuluş Savaşı’nın gerekçesi, amacı ve yöntemi
Savaşı fiilen başladı. belirlenmiştir. İlk kez millî egemenlik ibaresinden bahsedil-
miştir.
Samsun Raporu (20-22 Mayıs 1919) • Bir ihtilal beyannamesi şeklindedir. Ali Fuat Cebesoy Amasya
• Mustafa Kemal İstanbul’a gönderdiği raporda şu görüş- Genelgesi kararlarını ‘‘Mukaddes İttifak’’ olarak adlandırmış-
lere yer vermiştir: tır. İlk defa Temsil Kurulu’nun kurulacağı ve İstanbul Hükü-
metinin görevini yapmadığı belirtilmiştir.
▪ Bölgede asayişi bozan Rumlardır. Yunanlıların İzmir’i işgal
etmesi haksızdır. İşgaller kabul edilemez. • Genelge sonrasında Mustafa Kemal, İstanbul’a geri çağrılmış
ve yetkileri elinden alınmıştır. Bunun üzerine Mustafa Kemal
▪ Türk milleti yabancıların manda ve himayesine girmeye 7-8 Temmuz 1919’da askerlik görevinden istifa etmiştir.
karşıdır.

131