Page 30 - EKYS TC Müdür ve Müdür Yardımcılığı Özetin Özeti

BÖLÜM 1 1982 ANAYASASI’NA GİRİŞ, TEMEL

HAK VE ÖDEVLER

1982 ANAYASASI’NA GİRİŞ TEMEL HAK VE ÖDEVLER

Genel Hükümler
GENEL ESASLAR Temel Hak ve Hürriyetlerin Niteliği: Herkes, kişiliğine bağlı,
DATA YAYINLARI
dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve hürriyetlere
sahiptir.
• Madde 1: Devletin şekli: Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.

• Madde 2: Cumhuriyetin nitelikleri: Türkiye Cumhuriyeti top- Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlanması
lumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan
haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Ana-
belirtilen temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir yasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve
hukuk devletidir. ancak kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar, Anayasanın özüne
ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve lâik Cumhuriyetin
gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz.
• Madde 3: Devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli
marşı ve başkenti: Türkiye Devleti, ülkesi ve milleti ile bölün-
mez bir bütündür. Dili Türkçedir. Bayrağı, şekli kanunla belir-
tilen beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Milli marşı İstiklal Marşı’dır. Temel hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılamaması
Başkenti Ankara’dır. Anayasada yer alan hak ve hürriyetlerden hiçbiri, Devletin ülkesi
ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı ve insan haklarına
• Madde 4: Anayasa’nın ilk üç maddesi değiştirilemez. Değiştiril- dayanan demokratik ve lâik Cumhuriyeti ortadan kaldırmayı
mesi teklif dahi edilemez. amaçlayan faaliyetler biçiminde kullanılamaz.
Anayasa hükümlerinden hiçbiri, Devlete veya kişilere, Anayasayla
• Madde 5: Devletin temel amaç ve görevleri tanınan temel hak ve hürriyetlerin yok edilmesini veya Anayasada
belirtilenden daha geniş şekilde sınırlandırılmasını amaçlayan bir
faaliyette bulunmayı mümkün kılacak şekilde yorumlanamaz.
• Madde 6: Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Egemenliğin Bu hükümlere aykırı faaliyette bulunanlar hakkında uygulanacak
kullanılması hiçbir suretle bir kişiye, zümreye veya sınıfa bıra- müeyyideler, kanunla düzenlenir.
kılamaz.
• Madde 7: Yasama yetkisi Türk milleti adına Türkiye Büyük Mil-
let Meclisinindir. Temel Hak ve Hürriyetlerin Durdurulması
Savaş, seferberlik veya olağanüstü hallerde, milletlerarası hukuk-
• Madde 8: Yürütme görevi ve yetkisi Cumhurbaşkanı tarafın- tan doğan yükümlülükler ihlal edilmemek kaydıyla durumun
dan Anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılır ve yerine gerektirdiği ölçüde temel hak ve hürriyetlerin kullanılması kısmen
getirilir. veya tamamen durdurulabilir veya bunlar için anayasada öngörü-
len güvencelere aykırı tedbirler alınabilir.
• Madde 9: Yargı yetkisi Türk milleti adına bağımsız ve tarafsız
mahkemelerce yerine getirilir.
Çekirdek Alana Dokunma Yasağı
• Madde 10: Kanun önünde eşitlik: Hiçbir kişiye, aileye, züm- • 1982 Anayasası’nda dokunulmayacak temel hak ve özgürlükler

reye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz.
vardır. Anayasamıza göre bu çekirdek alana olağanüstü hal-
• Devlet, bu eşitliğin yaşama geçirilmesini sağlamakla yükümlü- lerde ve savaş halinde bile dokunulamaz. Bunlar;
dür. Bu maksatla alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı yorum- • Yaşama hakkı
lanamaz. Yaşlılar, çocuklar, özürlüler, harp ve vazife şehitleri-
nin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler • Kişinin maddi ve manevi varlığının bütünlüğü
eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz. • Din, vicdan, düşünce ve kanaati açıklamaya zorlanmama
• Madde 11: Anayasa’nın bağlayıcılığı ve üstünlüğü: Kanun- • Suç ve cezaların geçmişe yürütülememesi
lar Anayasa’ya aykırı olamaz. Anayasa hükümleri tüm kişi ve • Suçluluğu mahkeme kararı ile saptanıncaya kadar kimsenin
kurumları bağlayıcıdır. suçlu sayılamaması (Masumiyet karinesi)

250