Page 11 - 2024 kpss vatandaşlık çalışma yaprakları data

1982 ANAYASASI (YARGI) KPSS VATANDAŞLIK

YARGI

● Yargı; bağımsız ve tarafsız mahkemelerin hukuki uyuşmazlık- 2 üye ● Sayıştay Genel Kurulundan
ları ve hukuka aykırılık iddialarını kesin olarak karara bağlama TBMM
yetkisi olarak tanımlanır. 1 üye ● Baro başkanlarının aday gösterdiği serbest avukat-
● 1982 Anayasası’nın 9. maddesine göre yargı yetkisi Türk milleti lar arasından
adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır. Üyelerin Görev Süresi
Mahkemelerin Bağımsızlığı ● Anayasa Mahkemesi üyeleri 12 yıl için seçilirler.

● Hakimler, görevlerinde bağımsızdırlar; Anayasaya, kanuna ve ● Bir kimse iki defa Anayasa Mahkemesi üyesi seçilemez.
hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine göre hüküm verirler. ● Anayasa Mahkemesi üyeleri 65 yaşını doldurunca emekliye
DATA YAYINLARI
● Hiçbir organ, makam, merci veya kişi, yargı yetkisinin kullanıl- ayrılırlar.
masında mahkemelere ve hakimlere emir ve talimat veremez; Görev ve Yetkileri
genelge gönderemez; tavsiye ve telkinde bulunamaz.
● Kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve Türkiye
Hâkimlik ve Savcılık Teminatı Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas
bakımından uygunluğunu denetlemek
● Hâkimler ve savcılar azlolunamaz (görevine son verilemez). ● Anayasa değişikliklerinin sadece şekil bakımından Anayasaya
Kendileri istemedikçe anayasada gösterilen yaştan önce emek- uygunluğunu incelemek ve denetlemek
liye ayrılamaz. ● Bireysel başvuruları karara bağlamak
● Bir mahkemenin veya kadronun kaldırılması sebebiyle de olsa ● Siyasi partilerin kapatılması hakkındaki davalara bakmak ve
aylık, ödenek ve diğer özlük haklarından yoksun kılınamaz. mali denetimini yapmak
● Milletvekili dokunulmazlığının kaldırılması ve üyeliğin düşmesi
Hakimlik ve Savcılık Mesleği kararlarına karşı açılan davalara bakmak
● Hakimler ve savcılar adli ve idari yargı hakim ve savcıları olarak ● Kendi üyeleri arasından Uyuşmazlık Mahkemesine başkan
görev yaparlar. seçmek
● Anayasada belirtilen kişileri Yüce Divan sıfatıyla yargılamak
● Hakimler, mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik teminatı
esaslarına göre görevlerini ifa ederler.
{ Anayasa Mahkemesinde Yüce Divanda yargılana-
● Hakimler ve savcılar 65 yaşını bitirinceye kadar hizmet görürler.
bilecek kamu görevlileri şunlardır: Cumhurbaşkanı,
● Hakimler ve savcılar, kanunda belirtilenlerden başka, Resmî ve TBMM başkanı, Cumhurbaşkanı yardımcıları, Bakanlar,
özel hiçbir görev alamazlar. Anayasa Mahkemesi üyeleri ve başkanı, Yargıtay üyeleri
● Hakimler ve savcılar idari görevleri yönünden Adalet Bakanlı- ve başkanı, Danıştay üyeleri ve başkanı, Yargıtay Cumhu-
ğına bağlıdırlar. riyet başsavcısı ve başsavcı vekili, Danıştay başsavcısı,
Hakimler ve Savcılar Kurulu başkan ve üyeleri, Sayıştay
Mahkemelerin Kuruluşu başkan ve üyeleri, Genelkurmay başkanı, Kara, Deniz ve
● Mahkemelerin kuruluşu, görev ve yetkileri, işleyişi ve yargılama Hava Kuvvetleri komutanları
usulleri kanunla düzenlenir.

ANAYASA MAHKEMESİ Anayasa Mahkemesinde İptal Davası Açmaya
● Anayasa Mahkemesi 15 üyeden oluşur. Üyelerin 3’ünü TBMM, Yetkili Olanlar
12’sini ise Cumhurbaşkanı seçer. Anayasa Mahkemesine üye ● Kanunlara esas bakımından, Cumhurbaşkanlığı kararnamele-
seçilebilmek için 45 yaşın doldurulmuş olması gerekir. rine ve TBMM içtüzüğüne ise hem esas hem de şekil bakımın-
dan iptal davası açmaya yetkili olanlar şunlardır:
2 üye ● Danıştay Genel Kurulundan ► Cumhurbaşkanı
► TBMM üye tamsayısının en az beşte biri (1/5)
► TBMM’de en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubu
3 üye
● Yargıtay Genel Kurulundan
Cumhurbaşkanı 3 üye YÖK’ün belirlediği öğretim üyelerinden davası açmaya yetkili olanlar şunlardır:
● Anayasa değişikliklerine ve kanunlara şekil bakımından iptal
► Cumhurbaşkanı
● En az ikisi hukukçu olmalı
► TBMM üye tamsayısının en az beşte biri (1/5)
● Profesör ya da doçent öğretim üyeleri
● En az 20 yıl görev yapmış olmalı
► Üst kademe yöneticileri Dava Açma Süresi
4 üye ► 1. derece hakim ve savcılar ● Anayasa Mahkemesinde doğrudan doğruya iptal davası açma
hakkı, iptali istenen kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi
► Serbest avukatlar veya içtüzüğün Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlaya-
► En az 5 yıl raportörlük yapmış AYM raportörleri rak altmış gün sonra düşer.

47