Page 4 - 2025 MEB Şube Müdürü GYS Özetin Özeti

YÖNETİMDEİNSANİLİŞKİLERİVEİLETİŞİM MEB GYS ÖZETİN ÖZETİ

YÖNETİMDE İNSAN İLİŞKİLERİ VE İnsan ilişkileri ilgi gerektirir:
İLETİŞİM İlgi, insanların en önemli gereksinmelerindendir. İş görenler,

YÖNETİMDE İNSAN İLİŞKİLERİNİN TANIMI özellikle yönetmenlerin ilgilerini beklerler. İnsanların birbirlerini
içtenlikle dinlemeleri, birbirleriyle konuşmaları, birbirlerine yaz-
Yönetimde insan ilişkileri, örgütün amaçlarını gerçekleştirmeye maları, insan ilişkilerini geliştirir ama yönetmen ve yönetilenlerin
ve iş görenlerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik iş görenler birbirleriyle aşırı düzeyde ilgilenmelerinin insan ilişkilerini boz-
arası etkileşimler dizisidir. duğu unutulmamalıdır.
koyarak onun duygularını anlamasıdır ancak onun gibi duygu-YAYINLARI
YÖNETİMDE İNSAN İLİŞKİLERİNİN İLKELERİ İnsan ilişkileri dostluk ister:
İnsan ilişkileri, insan insana ilişkidir: Dostluk; insanın dost olacağı kişiyi iyi dinlemesi, onun gizlerini
saklaması, sorunlarını çözmeye kılavuzluk etmesidir. Dinlemek,
İnsan; gizil güçlerle doğan, bu gizil güçlerini yeterliliğe dönüştü-
rerek toplumunda kültürleyebilen ve yeni kültürel değerler yara- giz (sır) saklamak ve sorun çözmeye yardım etmek zordur. Oysa
tabilen bir canlıdır. Her iş görenin; yetiştirilip gizil gücü yeterli iyi ilişkiler bu zor işleri yapmakla gelişir.
düzeyde ortaya çıkarıldığında örgüte özgü kültürel değerler üre-
tebileceğine inanmak, yönetimde insan ilişkilerinin özüdür. İnsan ilişkileri yönetenlerin ve yönetilenlerin birbirlerine
dostça davranmasıyla gelişir, düşmanca davranmasıyla
İnsan ilişkileri, yetişkin yetişkine bir ilişkidir: bozulur:
Astlarıyla dostluk ilişkileri içinde olan yönetmenler yönetim işle-
Yetişkin yetişkine ilişkiler, elverdiğince duygusal olmayan, ussal
ilişkilerdir. Yönetmen ne ana ne babadır; ne de yönetilenler onun rinde daha başarılı olurlar. Dostluk, yönetenlerle yönetilenlerin
çocuğudur. Yönetmenin, kendini ana ya da baba yerine koyması “senli benli” olmaları ya da yönetenlerin astları arasından birile-
ve astlarına sürekli bu şekilde davranması; astlarını, ona koşul- rine ayrıcalıklı davranıp onları “gözde” tutmaları değildir.
suz itaate ve bağımlı olmaya zorlamak istediğinden kaynaklanır.
İşgörenlerin kendilerini çocuk yerine koymasıysa, onları yönet- İnsan ilişkileri “Biz” olmayı gerektirir:
menin kanadı altına sokar. Bu durumlar insan ilişkilerini sağlık- Yönetmenin her işi “Ben” bilirim demesi, onu yalnızlığa iter;
sız kılar. ”Sen” ya da “Siz” bilirsiniz demesi onu, başkalarının yönlendir-
mesine ve kendini örgütten dışlamasına götürür. Burada “ben”
İnsan ilişkileri ilişki kurulan kişiyle anlamdaş olmayı ya da “sen” demek yerine “Biz biliriz” demek yönetenleri ve
EDİTÖR
gerektirir: yönetilenleri güç birliğine, üstün güce (synergy), yönetimi ve üre-
Anlamdaşlık (empathy), insanın kendini karşısındakinin yerine timi birlikte yapmaya, ilişkilerin geliştirilmesine götürür. Örgütsel
amaçların gerçekleştirilmesi için iş görenler takım hâlinde çalış-
lanması değildir. Yönetenler ve yönetilenler, sorunlarını birbirine malıdır. Takımı oluşturan her iş gören, kendine düşen görevi en
ilettiklerinde, bu sorunların çözümü için anlamdaş olmalıdırlar. etkili biçimde yapmaya istekli olmalı ve takımdaki üyelerle iyi
Bu durum duygudaşlık ile karıştırılmamalıdır. ilişkiler geliştirmelidir.

Duygudaşlık, ilişki kurulan kişiyle aynı acıyı ya da aynı İnsan ilişkileri güven ister:
hazzı paylaşmadır ve iki tarafın duygularının denk
düzeyde yekinmesini gerektirir: Her iş gören; örgütün yönetim biçimi ve ortamı elverişli oldu-
ğunda görevini yapmak, sorumluluk almak ve örgütün amaç-
Duygusallık, yönetimde sorunların çözülmesini zorlaştırır; yanlış larını gerçekleştirmek için güdülenir. Bunun için iş görenlere
yargı ve kararlara yol açar. Oysa anlamdaşlıkta, kendimizi ilişki güvenmek gerekir. İş görenlerin sürekli denetlenmeleri ilişkileri
kurduğumuz insanın yerine koyarak onun sorununu kendisinin bozsa da iş görenlere güven, görevlerin bilimsel yöntemlerle
anladığı gibi anlamamaya çalışırız. Anlamdaşlık, bir bakıma kar- denetlenmesini engellememelidir.
şımızdaki insanla iletişimi kusursuzca gerçekleştirmektir.
İnsan ilişkileri, hoşgörüyü gerektirir: İnsan ilişkileri yönetimde saydamlık ister:
Hoşgörü; ilişki kuran insanların, birbirlerine kusur işleme hak- Bir örgütün iş görenlerinden saklanacak yönetim ve üretim işleri
kını tanımalarıdır. Kusur işleme hakkı, her hak gibi sınırlı olmak hemen hemen hiç yoktur. Örgütün işleri, iş görenlerden ne denli
zorundadır. Acemi bir iş görenin, usta bir iş görene göre; işine saklanırsa insan ilişkileri o denli bozulur. Yönetimde kapalı kapı-
yeni başlayan bir iş görenin, işinde kıdemli iş görene göre kusur lar ardında iş yapma artıkça, ilgili olanların kafasında yasa dışı
işleme hakkı daha geniş sınırlıdır. Ama işine yeni başlayan bir iş işlerin yapıldığı kuşkusu da artar. Saklılık ve gizlilik insanda
gören, kusurunu ancak bir ya da iki kez işleyebilir. Kusur işlen- kuşku ve güvensizlik yaratır.
dikten sonra kusurdan alınan geri bildirimin kişiyi eğiteceği ve
bu kişinin kusurunu bir daha işlemeyeceği varsayılır. Maddi ve İnsan ilişkileri adalet besler:
manevi anlamda onarılmaz tehlikeler yaratacak kusurlarda hoş- İş görenlere emeklerinin karşılığının hakça verilmesi insan ilişki-
görünün sınırı sıfıra iner. Özellikle yüksek makamlarda bulunan lerini geliştirir. İnsanlara hak ettiklerinden az ya da çok vermek,
yönetmenlerin yönetsel kusur işleme hakkı yoktur. dürüstlüğe olan inançlarını sarsar ve ilişkilerin bozulmasına yol
31