Page 10 - 5-sinif-bursluluk-konu
P. 10
PARAGRAF
PARAGRAF Paragrafa “Bu paragrafta yazarın vermek istediği
mesaj nedir?” ya da “Bu paragrafta asıl anlatılmak
z Birbiriyle anlam bakımından uyumlu cümlelerin bir istenen nedir?” sorularını sorduğumuzda cevap
araya gelerek oluşturduğu bütünlüğe paragraf denir. olarak “İnsan dili değil, dil insanı yönlendirir.” ifadesi
Yani paragraf kendi içinde bir bütündür ve paragrafı karşımıza çıkar.
oluşturan cümleler de birbirini tamamlayan, destek-
leyen ve açıklayan bir özelliktedir. Paragrafta Yardımcı Düşünce
Paragrafta Konu z Paragrafta ana düşünceyi çeşitli yönlerden des-
tekleyen, açıklayan ve daha belirgin hale getiren
z Paragrafta üzerinde söz söylenen, hakkında konu- düşüncelere yardımcı düşünce denir. Her parag-
şulan her türlü olay, durum ya da nesne paragra- rafta bir tane ana düşünce varken birden fazla yar-
fın konusunu ortaya koyar. Paragrafın konusunu dımcı düşünce vardır. Ancak yardımcı düşüncelerin
bulabilmek için “Bu paragrafta ne anlatılıyor?”, “Bu hepsi aynı ana fikri yansıtır ve anlam bakımından
paragrafta ne üzerinde duruluyor?” şeklinde sorular uyum içindedir.
sorulur.
z Paragrafta yardımcı düşünceyi buldurmaya yönelik
X ÖRNE
sorular sınavlarda genellikle aşağıdaki şekillerde
Sinemamız, öteki ülkelere göre çok geridir. Bu gerili- karşımıza çıkmaktadır:
ğin birçok nedeni vardır. Bunların başında Türk sine-
masının, sinema kültür ve anlayışından yoksun kişile- ' Bu paragraftan aşağıdaki yargıların hangisi çıkarı-
lamaz?
rin elinde bulunması gelir. Kendi hayatımızı yansıtan
özgün senaryo hemen hemen yok gibidir. Yapımcılar ' Aşağıdakilerden hangisi bu paragrafta savunulan
belirli kalıplar içinde, bazen senaryosuz da çalışırlar; görüşle çelişir?
belli oyuncuları tercih ederler. Müzik ve dans, gelişigü- ' Yazarı böyle bir yargıya ulaştıran neden aşağıdaki-
zel kullanılır. lerden hangisi olamaz?
Yukarıdaki paragrafa “Bu paragrafta ne anlatılıyor?” ' Bu paragrafa dayanarak aşağıdakilerden hangisi
sorusunu sorduğumuzda “Türk sinemasının öteki söylenemez?
ülkelere göre geri kalma sebepleri” cevabını almak- ' Bu paragrafta aşağıdaki sorulardan hangisinin
tayız. yanıtı yoktur?
Paragrafta Ana Fikir (Ana Düşünce) ' Böyle konuşan (verilen paragraftaki şekliyle) biri için
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
z Paragrafta yazarın vermek istediği mesaj, parag-
rafın yazılma amacı, okura kazandırılmak istenen Ŗ RNO
temel düşünce paragrafın ana fikrini ortaya koyar.
Her paragrafta mutlaka bir ana fikir vardır ve parag- Yukarıdaki ifadelerden de anlaşılacağı üzere bir
raf bu ana fikri destekleyen cümlelerden oluşur. paragrafta ana fikri yanlış tespit edersek yardımcı
Paragrafta ana fikri bulabilmek için “Yazarın bu fikirleri de yanlış tespit ederiz.
konuda asıl söylemek istediği şey nedir?”, “Yazar, X ÖRNE
bu yazıyı niçin yazmıştır?”, “Yazarın asıl anlatmak Ümit; hayatta vardığımız değil, varacağımızı zannetti-
istediği nedir?’’ soruları sorulmalıdır. ğimiz en uzak hedeftir. Ona çoğunlukla varamazsınız;
X ÖRNE ama onun peşinden gidersiniz. Yorulmazsınız; çünkü
İnsan çoğu zaman dili, kendi egemenliği altında cazibesi size hayatı sevdirir. Gözünüzden silindiği, onu
düşüncelerini taşıyan bir araç olarak kabullenir. Dil kaybettiğinizi sandığınız anlar, hayatınızın en karanlık
ile arasındaki ilişkide etkin olan tarafın kendisi oldu- anlarıdır. Açılmamış her kapının arkasında, yürünme-
ğunu varsayar. Oysa dil, insanın düşünme biçimini ve miş her yolun sonunda, kazılmamış her toprağın ve
düşünce dünyasını biçimlendirip belirler. Artık gerçek basılmamış her çalışmanın altında pırıl pırıl bir ümit
olduğu gibi değil, dilin onu bize ulaştırdığı gibidir. yatmaktadır.
DATA YAYINLARI