Page 106 - tyt-tum-dersler-konu

686 KİMYA BİLİMİ
Elementler
Balon Joje: Alt kısmı balon gibi yuvarlak, üst Ɖ Aynı tür atomlardan oluşmuş saf maddelere element
kısmı ince uzun cam malzeme olup çözeltilerin denir.
hazırlanması, saklanması ve sıvı hacimlerinin
ölçülmesinde kullanılır. Elementlerin Özellikleri

Ɖ Tek tür atom içeren saf ve homojen maddelerdir.
Pipet: Üzerinde mL cinsinden bölmeler bulu- Ɖ Sembollerle gösterilir.
nan cam boru olup az miktardaki sıvıların Hal değişim sıcaklıkları belirlidir.
ölçülmesi ve aktarılmasında kullanılır. Ɖ
Ɖ Belirli ayırt edici özellikleri vardır.
Ɖ Fiziksel ve kimyasal yöntemlerle daha basit madde-
lere ayrıştırılamaz.
Büret: Alt kısmı musluklu, üzeri çizgilerle derece- Atomik (Na, Fe, AI,... gibi) veya moleküler (H , N , P ,
EDİTÖR YAYINEVİ
lendirilmiş boru biçiminde cam malzemedir. Sıvı- Ɖ S ,... gibi) yapıda olabilirler. 2 2 4
ların ölçülmesi ve titrasyon işlemlerinde kullanılır. 8

ŗ NT
Kroze: Fincana benzer, metal veya porselen- Günümüzde bilinen element sayısı 118'dir. Bu ele-
den yapılmış malzemedir. Analiz işlemlerinde mentlerden 92 tanesi doğal, diğerleri laboratuvar orta-
kullanılır. mında üretilen yapay elementlerdir.

KİMYANIN SEMBOLİK DİLİ Bileşikler
Ɖ Simya döneminde metaller farklı kültürlerde hayvan- Ɖ İki ya da daha fazla elementin
kimyasal özelliklerini kaybe-
lar, gök cisimleri ve tanrılarla ilişkilendirilmiştir.
derek yeni türde oluşturduk-
Ɖ 1787 yılında Lavoisier, C. L. Berthollet, A. F. Fourcroy ları saf ve homojen madde-
ve G. De Morveau birlikte kimyasal maddeleri isim- lerdir. Bileşik
lendirme sistemi geliştirerek yayınladılar.
Ɖ Elementler belirli oranlarda
Ɖ John Dalton, atomlar için farklı semboller önermiş; kimyasal yollarla bir araya gelerek bileşikleri oluşturur.
sembollerinde atomları dairelerle göstermiştir. Farklı
elementleri birbirinden ayırmak için de daire içine Ɖ Formüllerle gösterilir.
farklı semboller yerleştirmiştir. Ɖ Belirli hal değişim sıcaklıkları vardır.
Ɖ 1813 yılında Jöns Jacob Berzelius, element sembol- Ɖ Fiziksel yöntemlerle bileşenlerine ayrılmazlar. Kimya-
leri için Latin alfabesindeki harflerin kullanılmasını sal yöntemlerle ayrıştırılabilir.
önermiştir. Ɖ Bileşikler kendisini oluşturan bileşenlerin özelliklerini
göstermez.
4. MADDENİN SINIFLANDIRILMASI Ɖ Belirli ayırt edici özellikleri vardır.

Ɖ Madde; kütlesi, hacmi ve eylemsizliği olan tanecikli Ɖ H O, CO, NaCI, C H O bileşiklere örnek verilebilir.
6
6 12
2
yapılara denir.
Madde Bazı yaygın bileşikler ve isimleri aşağıda verilmiştir.
Kimya Saf (Arı) Saf Olmayan Bileşik Formülü Bileşik Adı
Maddeler
Maddeler (Karışımlar)
H O Dihidrojen monoksit (Su)
2
HCl Hidrojen klorür (Tuz ruhu)
Element Bileşik Homojen Heterojen
2
Karışım Karışım H SO 4 Sülfürik asit (Zaç yağı)
1.Metal 1.Organik HNO Nitrik asit (Kezzap)
Bileşikler Çözeltiler -Süspansiyon 3
2.Yarı metal
2.İnorganik -Emülsiyon CH COOH Asetik asit (Sirke asidi)
3
3.Ametal Bileşikler -Aerosol
4.Soy gaz -Kolloit CaO Kalsiyum oksit (Sönmemiş kireç)
-Basit NaCl Sodyum klorür (Sofra tuzu)
karışımlar
NH 3 Amonyak
Saf (Arı) Madde NaOH Sodyum hidroksit (Sud kostik)
Aynı cins taneciklerden (atom veya molekül) oluşmuş, CO Karbon dioksit
belirli hal değişim sıcaklıkları olan homojen maddelerdir. 2