Page 126 - tyt-tum-dersler-konu

BÖLÜM

3 İSLAM VE İBADET

1. İSLAM’DA İBADET VE KAPSAMI Ɖ İslam dinine göre ibadet sadece namaz, oruç, zekât
ve hacdan ibaret değildir. İslami bir terim olarak iba-
Ɖ Tarih boyunca hemen hemen her toplumda insan- det, oldukça geniş, kapsamlı bir kavramdır. Buna göre
lar yüce bir varlığa inanmışlar, inandıkları bu varlığa Allah’ın hoşnutluğunu kazanmak amacıyla yapılan
sevgi, saygılarını çeşitli şekillerde ibadet ederek gös- her güzel iş ve davranış İslam dininde ibadet kabul
termişlerdir. İbadet; sözlükte kulluk, tapma, tapınma, edilir. Örneğin; anne babaya iyi davranmak, küçükleri
EDİTÖR YAYINEVİ
saygı ve kulluk borcunu yerine getirme gibi anlamlara sevmek ve korumak, büyüklere saygılı olmak, kimse-
gelir. İslami bir kavram olarak ise ibadet; Allah’a karşı sizleri gözetmek birer ibadettir. Ayrıca İslam dininde
kulluk görevini yerine getirmek, onun emirlerine uyup adaletli olmak, doğayı ve çevreyi korumak, hayvanları
sevmek, ahlaki ilkelere uymak da ibadet kabul edilir.
yasaklarından kaçınmaktır. Buna göre ibadet eden
bir Müslüman, Allah’ın emirlerine ve öğütlerine uydu- Ɖ Kur’an-ı Kerim’de bu konularla ilgili birçok ayet yer alır.
Bunlardan birinde şöyle buyrulur: “Muhakkak ki Allah,
ğunu belirtmiş olur. adaleti, iyiliği, akrabaya yardım etmeyi emreder; çir-
Ɖ İslam dininde ibadete büyük bir önem verilir. Yüce kin işleri, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp
Allah, Kur’an’da yer alan pek çok ayette insanlardan tutasınız diye size öğüt veriyor.” Başka bir ayette ise
kendisine ibadet etmelerini ister. Örneğin bir ayette, şu ifade yer alır: “Ey iman edenler kazandıklarınızın
“Resulüm, şüphesiz ki kitabı sana hak olarak indirdik. iyilerinden ve rızık olarak size yerden çıkardıklarımız-
O hâlde sen de dini Allah’a has kılarak (ihlas ile) kul- dan hayra harcayın...” Bu ayetlerden de anlaşılacağı
gibi insanlara iyilik etmekten adaletli davranmaya ve
luk et.” buyrulur. Zâriyât suresinde yer alan ayette ise kötülüklerden kaçmaya değin pek çok davranış iba-
“Ben cinleri ve insanları ancak bana kulluk (ibadet) dettir. Çünkü Kur’an-ı Kerim bu gibi davranışları açık
etsinler diye yarattım.” ifadesi yer alır. Böylece ina- bir şekilde emretmektedir.
nın yaratılış amacı Allah’ı tanıyıp O’na ibadet etmek Ɖ Kur’an-ı Kerim’de en çok üzerinde durulan kavram-
olduğu belirtilir. lardan biri “salih amel”dir. İslam dinine göre kişinin
Ɖ İslam dini insanlara namaz kılmayı, oruç tutmayı, zekât kendisine, ailesine ve topluma faydalı olmak ama-
vermeyi, hacca gitmeyi emreder. Kur’an-ı Kerim’de bu cıyla yaptığı her güzel iş ve davranış salih amel olarak
değerlendirilir.
gibi temel ibadetleri konu edinen birçok ayet bulunur.
Örneğin, bunlardan birinde şöyle buyrulur: “İman Ɖ Yüce Allah, inanan kimselere güzel iş ve davranışta
eden kullarıma söyle: Namazlarını dosdoğru kılsın- bulunmalarını, salih ameller işlemelerini emreder.
lar, kendisine ne alışveriş ne de dostluk bulunan bir Kur’an-ı Kerim’in birçok ayetinde, iman ve salih amel
kavramları birlikte yer alır. Her türlü salih amel (iyi,
gün gelmeden önce kendilerine verdiğimiz rızıklardan güzel ve faydalı iş) ibadet kabul edilir. İman edip salih
(Allah için) gizli açık harcasınlar.” Başka bir ayette ise amel işleyenlerin Allah tarafından ödüllendirileceği
şu ifade yer alır: “...Namazı dosdoğru kılın. Çünkü belirtilir. Bununla ilgili bir ayette şöyle buyrulur: “İman
namaz, müminler üzerinde vakitleri belirli bir farzdır.” edip salih amel işleyenleri karanlıklardan aydınlığa
çıkarmak için size Allah’ın ayetlerini okuyan bir pey-
Ɖ Kur’an-ı Kerim’de oruç ibadeti de Müslümanlara açık gamber göndermiştir. Kim Allah’a inanır ve faydalı iş
bir şekilde emredilir. “Ey iman edenler! Oruç sizden yaparsa Allah, onu altlarından ırmaklar akan, içinde
öncekilere farz kılındığı gibi size de farz kılındı. Umu- ebedi kalacakları cennetlere sokar. Allah o kimse için
lur ki korunursunuz... Sizden ramazan ayını idrak gerçekten güzel bir rızık vermiştir.” Başka bir ayette
edenler onda oruç tutsun.” anlamındaki ayetler bu ise şu ifade yer alır: “İnanıp da güzel işler yapan ve
gerçeği açıkça ortaya koymaktadır. “...Yoluna gücü Rablerine gönülden boyun eğenlere gelince, işte
yetenlerin o evi (Kâbe’yi) haccetmesi, Allah’ın insan- onlar cennet ehlidir. Onlar orada ebedî kalırlar.” Bütün
lar üzerinde bir hakkıdır.” şeklindeki ayet ise ekonomik bunlar, ibadetin geniş kapsamlı bir kavram olduğunu;
gücü yeterli olanların hac ibadetini yerine getirmeleri- namaz kılmaktan doğayı korumaya, yoksullara yar-
dım etmekten güzel söz söylemeye değin her türlü
nin farz olduğunu belirtmektir. Acaba insan yalnızca güzel iş ve davranışın İslam dininde ibadet kabul edil-
namaz kılmak, oruç tutmak gibi ibadetleri yapmakla diğini açıkça ortaya koymaktadır .O hâlde bizler de
Allah’a karşı kulluk borcunu yerine getirmiş olur mu? hem namaz ve oruç gibi ibadetlerimizi yapmaya hem
İbadet kavramı bunlarla sınırlı mıdır? de güzel davranışlarda bulunmaya özen gösterelim.