Page 127 - tyt-tum-dersler-konu

İSLAM VE İBADET 861
Mübah: Allah’ın yükümlü yapıp yapmamakta serbest 2. İhlas
bıraktığı fiillerdir. Örneğin; oturup kalkmak ve uyumak
mübah davranışlardır. Kişinin bunları yapıp yapmaması Ɖ İbadet; samimi olmak, içtenlik, temizlik, doğruluk gibi
kendi özgür iradesine bırakılmıştır. Mübah davranışlarda anlamlara gelir. İhlas aynı zamanda ibadetin sami-
sevap ve günah yoktur. miyetle, gönülden inanılarak yapılmasını ifade eder.
Kur’an-ı Kerim’de ihlaslı olmak ile ilgili birçok ayet var-
dır. “Halbuki onlara ancak, dini yalnız O’na has kılarak
Haram: Yapılması Allah tarafından kesin olarak redde- ve hanifler olarak Allah’a kulluk etmeleri, namaz kıl-
dilen davranışlardır. Örneğin; adam öldürmek ve yalan maları ve zekât vermeleri emrolunmuştu. Sağlam din
söylemek haram olan davranışlardır. Haram; doğrudan de budur.” ayetinde ihlasın gerekliliği vurgulanmıştır.
haram ve dolaylı haram olmak üzere ikiye ayrılır. Allah’ın
temelden haram kıldığı fiillere doğrudan haram denir. Ɖ İbadeti gösterişten uzak yapmak ihlasın önemini gös-
Zina ve hırsızlık yapmak doğrudan harama örnek verile- terir.
bilir. Dolaylı haram ise meşrudur ancak haram kılınma-
EDİTÖR YAYINEVİ
sını gerektiren bir durum sebebiyle haram kılınan davra- 3. Kur’an ve Sünnete Uygunluk
nışlardır. Örneğin; birinin malını izinsiz almak haramdır.
Ɖ Hz. Muhammed’in (sav.) söz ve davranışlarına hadis
Ɖ Haramın zıddı helaldir. Yüce Allah’ın yapılmasını iste- denir. Hz. Muhammed’in peygamberlik döneminde
diği davranışlar helaldir. Kur’an başta olmak üzere esas aldığı ilkeler bütü-
nünün oluşturduğu hayatı anlamlandırmaya sünnet
Mekruh: İslam dininde yasaklanmamış olmasına rağ- denir. Sünnet Hz. Muhammed’in (sav.) davranışlarıdır
men yapılmaması istenen davranışlardır. Mekruh; tah- ve Müslümanlar bu davranışları örnek alırlar.
rimen ve tenzihen olmak üzere ikiye ayrılır. Allah’ın ve Ɖ Sünnet, Kur’an’dan sonra İslam dininin ikinci temel
Hz. Muhammed’in (sav.) yapılmamasını kesin bir şekilde kaynağıdır. İslam’ın temel kaynağı Kur’an-ı Kerim’de
istediği fiillere tahrimen mekruh denir. Bu fiiller harama ibadetlerin nasıl ve ne şekilde yapılacağı Hz. Muham-
yakındır. Ramazan Bayramı’nın tahrimen birinci ve Kur- med’in söz ve davranışlarından öğrenilmektedir.
ban Bayramı’nın ilk günü oruç tutmak tahrimen mekruha
örnektir. Allah’ın ve Hz. Muhammed’in kesin ve bağlayıcı
olmayan bir şekilde yasakladığı fiillere tenzihen mekruh 6. İSLAM’DA İBADET AHLAK İLİŞKİSİ
denir. Namaz için camiye giden birisinin soğan veya Ɖ İnsanın doğuştan getirdiği ya da sonradan kazandığı
sarımsak yemesi tenzihen mekruha örnektir. Tenzihen bir takım tutum ve davranışların tümüne ahlak denir.
mekruhun herhangi bir cezası yoktur. Ahlak ile ibadet arasında yakın bir ilişki vardır.
Ɖ İbadetler, kişinin dürüst, hoşgörülü, adaletli, merha-
5. İSLAM’DA İBADETLERİN TEMEL metli ... olmasını sağlar. Bu özellikler güzel ahlak ola-
İLKELERİ rak nitelendirilir. Örneğin; namaz alçakgönüllü, oruç
ise sabırlı olmayı sağlar. Zekât ise paylaşma bilinci
Ɖ İslam dininde ibadetlerin bazı temel ilkeleri vardır. kazandırır.
Niyet, ihlas, Kur’an ve sünnete uygunluk bu ilkeler-
dendir. Ɖ İbadetler kişilerin ahlâki değerleri kazanmasına yar-
dımcı olur ve toplumsal kaynaşmaya katkıda bulunur.
1. Niyet 7. KUR’AN’DAN MESAJLAR: BAKARA
Ɖ Niyet, emre itaat ve Allah’ın rızasına kavuşmak için
yaptığını kalbinden geçirmek demektir. Niyet, ibadet SURESİ 177. AYET
yapmayı kalbe getirmek, hatırlamak değildir. Niyet, Ɖ Bakara suresi Kur’an’ı Kerim’in ikinci ve en uzun sure-
ibadete başlarken yapılır. sidir. Bu surede iman, ibadet ve ahlak ilişkisi vurgu-
Ɖ Namaza başlarken, iftitah tekbiri söylenirken niyet lanmıştır. Bakara suresinin 177. ayetinde “İyilik, yüz-
edilir. Namaza niyet etmek demek, o namazın ismini lerinizi doğu ve batı tarafına çevirmeniz değildir. Asıl
kıbleyi, imama uymayı irade etmek, kalbinden geçi- iyilik, o kimsenin yaptığıdır ki Allah’a ahiret gününe,
rip, kılmayı tercih etmek demektir. Yalnız ilim, yani ne meleklere, kitaplara peygamberlere inanır. (Allah’ın
yapacağını bilmek niyet olmaz. Niyet ederken, hangi rızasını gözeterek) yakınlara, yetimlere, yoksullara,
farz ve hangi vacip olduğunu bilmek lazımdır. yolda kalmışlara, dilenenlere ve kölelere sevdiği mal-
Ɖ Zorla yapılan ibadet Allah katında makbul değil- dan harcar, namaz kılar, zekât verir. Antlaşma yap-
dir. Yapılan bütün ibadetler gönülden ve isteyerek tığı zaman sözlerini yerine getirir. Sıkıntı, hastalık ve
yapılmalıdır. Örneğin; “Onların harcamalarının kabul savaş zamanlarında sabreder. İşte doğru olanlar, bu
edilmesini engelleyen onların Allah Resulü’nü inkâr vasıfları taşıyanlardır. Müttakiler ancak onlardır!” buy-
etmeleri, namaza ancak üşenerek gelmeleri ve iste- rulmaktadır.
meyerek harcamalarından başka bir şey değildir.” Ɖ Bakara suresi 286 ayettir. Bakara suresinin konuları
ayetinden ibadetlerin istekle yapılmasının önemi anla- şunlardır; İslam dininin inanç, ibadet ve hayat düze- Din Kültürü
tılmıştır. Niyet ibadetlerin istekle yapıldığını gösterir. niyle ilgili bilgiler, Allah’ın varlığı ve birliği ile ilgili delil-
ler ... hakkında bilgi verir.