Page 13 - 10. SINIF COĞRAFYA ÖĞRETEN PARAGRAF - GİRİŞ YAYINLARI
P. 13
4. ünite: Çevre ve toPlUm PARAGRAF TESTI 3
1 (I) Erozyon; bitki örtüsünün tahrip edilmesi sonucu top- 3 Şiddetli rüzgârlar, sonuçları itibarıyla zaman zaman afet-
rağın su, rüzgâr ve insanların çeşitli faaliyetleriyle aşına- lere yol açabilmektedir. Bu tür afetler değerlendirilirken
rak taşınması olayıdır. (II) Bu olay, genel anlamda doğal o yerin coğrafi özellikleri, rüzgârın esme zamanı, hızı ve
ve hızlandırılmış erozyon olmak üzere ikiye ayrılır. (III) yönü de birlikte değerlendirilmelidir. Bu bağlamda yerel
Doğadaki faaliyetlerin normal bir seyir içerisinde gerçek- rüzgârlar (meltem, fön vb.), genel hava dolaşımına bağlı
leşmesi sonucu doğal (jeolojik) erozyon meydana gelir. oluşan rüzgârlar (alize, batı rüzgârları vb.) ve fırtına sis-
(IV) Bu erozyonla üst kısımdan taşınan toprağın yerine temleri içinde değerlendirilen rüzgârlar (kasırga, tornado
ana kayanın ayrışması sonucu daha genç toprak taba- vb.) insanları istenmeyen sonuçlarla karşı karşıya bıra-
kası oluşur. (V) Ancak hızlandırılmış erozyonda insanın kabilmektedir.
doğada toprak, su ve bitki arasında var olan dengeyi Buna göre;
bozmaya yönelik faaliyetleri sonucu toprağın aşınmasıyla
meydana geldiği için afet oluşur. I� Afetler o yerin coğrafi özellikleri ile ilişkilidir.
GİRİŞ YAYINLARI
Bu metinde numaralandırılmış cümlelerin hangisin- II� Afetler şiddetli rüzgârlar neticesinde çıkabilmektedir.
den sonra “Dolayısıyla bu tür erozyonda afet meydana III� Kasırgaların tahribi daha fazla olmaktadır.
gelmez.” cümlesinin getirilmesi en uygundur? numaralandırılmış yargılardan hangileri çıkarılamaz?
A) I B) II C) III D) IV E) V A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
4
2 I� Ayrıca yerel rüzgârların orman yangınları, sel, heye-
I� Türkiye, erozyona maruz kalma konusunda hassas bir lan ve çığ gibi afetlerin oluşmasına veya yayılmasına
bölgede bulunmaktadır. yol açabileceği de göz ardı edilmemesi gereken bir
gerçektir.
II� Arazinin engebeli olması, yağışların genelde az ve
sağanak şeklinde görülmesi, bitki örtüsünün tahrip II� Bu rüzgârlar, sonuçları itibarıyla canlı ve cansız çev-
edilmesi ve toprağın yanlış kullanımı ülkemizde eroz- reye büyük zararlar vermekte, büyük can ve mal
yonu artıran başlıca nedenlerdir. kayıplarının yaşanmasına neden olabilmektedir.
III� Bu durum, ülke topraklarının yaklaşık %86'lık kısmının III� Bunların dışında yerel rüzgârlar (lodos, poyraz, fön
erozyon tehlikesi altında olduğunu göstermektedir. vb.), çeşitli zamanlarda ve farklı bölgelerimizde kuv-
vetli fırtınalara dönüşebilmektedir.
IV� Bu açıdan bakıldığında İç Anadolu, Güneydoğu Ana-
dolu, Doğu Anadolu ve Toros Dağları ülkemizde eroz- IV� Orta kuşakta görülen şiddetli rüzgârlar (cephesel fırtı-
yonun en şiddetli görüldüğü yerlerdir. nalar, oraj, hortum vb.), coğrafi konum özelliklerinden
dolayı Türkiye'de de etkili olmaktadır.
V� Erozyon bu hızla devam ettiği ve gerekli önlemler alın-
madığı takdirde topraklarımızın büyük bir bölümü, 55 Yukarıdaki numaralandırılmış cümlelerle anlamlı bir
yıllık bir süreçte çölleşme tehlikesiyle karşı karşıya paragraf oluşturmak için sıralama nasıl olmalıdır?
kalacaktır. A) II- I- IV- III
Yukarıdaki numaralandırılmış cümlelerden hangileri B) II- III- IV- I
bir paragrafın giriş cümlesi olamaz? C) IV -II -I- III
A) I ve III B) II ve IV C) III ve V D) IV -III -II- I
D) I, II ve IV E) III, IV ve V E) IV -II -III- I
Giriş Yayınları / 10. sınıf Coğrafya 43
