Page 7 - 10. SINIF KİMYA ÖĞRETEN PARAGRAF - GİRİŞ YAYINLARI
P. 7

3. ünİte: ASİtLeR, bAzLAR Ve tUzLAR                                     PARAGRAF TESTİ  1

          1  Kaunos (Kbid) antik kenti ile tanınan Dalyan, Muğla'nın   3  (I) Asit terimi, Latincede ekşi anlamına gelen “acidus”
             Ortaca ilçesine bağlı bir mahalledir. Bir zamanlar liman   kelimesinden  gelmektedir.  (II)  Günlük  hayatta  birçok
             kenti olan Kaunos ekonomik yönden güçlü, egemen,      maddenin yapısında asit ya da baz vardır. (III) Örneğin
             kendi adına para basabilmiş bir devlet olarak dikkat çek-  meyve ve sebzelerin büyük bir bölümünde, temizlik ürün-
             mektedir. Kaunosluların sosyal ve ekonomik yaşantılarına   lerinde, ilaçlarda, sirkede, yoğurtta, sütte, limon tuzunda,
             katkı sağlayan en önemli faktörlerden biri de kentte kur-  diş macununda hatta arı zehrinde asit ya da baz vardır.
             dukları tuzladır. Kaunoslular 2 bin yıl öncesinde bir tuzla   (IV) Vücuda temas eden ısırgan otunun veya insanı ısı-
             kurarak tuz üretiminden gelir sağlamışlardır. İztuzu Kum-  ran bir karıncanın acı vermesi salgıladıkları formik asit-
             salı arkasında kurulan tuzlada 48 tuz tavası ve 4 kanal   ten kaynaklanır. (V) Yoğun tempoda ve stresli ortamlarda
             tespit edilmiştir. Tarihteki diğer adı beyaz altın olan tuz   çalışan bazı insanların midelerinde zaman zaman yanma
             laboratuvarda asit ve bazların tepkimesinden meydana   meydana gelmesinin sebebi, aşırı stresten dolayı mide-
             gelir.                                                nin salgıladığı asit miktarının artmasıdır ve ayrıca yoğun
                GİRİŞ YAYINLARI
             Parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi   enerji gerektiren hareketler sonucunda yorgunluk hissinin
             söylenemez?                                           sebebi de kaslarda biriken laktik asittir.
                                                                   Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi
             A)  Sade bir anlatım sergilenmiştir.
                                                                   düşüncenin akışını bozmaktadır?
             B)  Öznel ve nesnel ifadeler bir arada kullanılmıştır.
             C)  Olaylar, hakim bakış açısıyla ele alınmıştır.     A) I      B) II     C) III     D) IV     E) V
             D)  Karşılaştırmadan yararlanılmıştır.
             E)  Düşüncenin  geliştirilmesinde  sayısal  verilerden  de
                yararlanılmıştır.
















                                                                4  Renk değişimi yardımıyla ortamın asitliği ya da bazlığı
                                                                   hakkında bilgi veren organik boyar maddelere indikatör
                                                                   (ayıraç) denir. Birçok meyve ve sebzenin suyu indikatör
          2  Bazlar günlük hayatta genellikle temizlik ürünlerinin yapı-  özelliği gösterir. Örneğin çaya limon sıkıldığında çayın
             sında bulunur. Ele kayganlık hissi veren bazların tatları   renginin sarıya doğru açılarak sarımtırak bir renk aldığı
             genellikle acıdır. Sabun, deterjan ve kireç bazik özelliğe   görülür. Bu renk, limon suyunun rengi değil demlenmiş
             sahip olduğundan ele kayganlık hissi verir. Yiyeceklerin   çayın asidik ortamda aldığı renktir. Çaya bazik bir madde
             tatlarına, diğer maddelerin ise cilde verdikleri kaygan-  olan kabartma tozu eklendiğinde çayın rengi koyu kırmı-
             lık hissine bakılarak yapılarında asit ya da baz bulunup   zıya döner. Üzüm suyu ve kırmızı lahana suyu da çay
             bulunmadığı anlaşılabilir. Ancak asit ve bazların insan   suyu gibi asitlerde ve bazlarda farklı renkler alarak asit
             sağlığı açısından zararlı etkileri de vardır. Asit ve bazların   ve bazlar için indikatör görevi görür. Kırmızı lahana suyu
             zararlı etkilerinden korunmak ve tedbir almak için asit ve   mor renklidir; rengi asit ilave edilince kırmızıya, baz ilave
             bazları tanımak ve birbirinden ayırt edebilmek gerekir.  edilince yeşile döner.
             Parçanın anlatımında aşağıdaki duyulardan hangile-    Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki anahtar söz-
             rine yer verildiği söylenebilir?                      cükler arasında yer almaz?

             A) Görme - Koklama       B) Dokunma - Tatma           A) Renk                  B) Asit
             C) İşitme - Dokunma      D) Tatma - Koklama           C) Baz                   D) Organik
             E) Görme - İşitme                                     E) Özellik

                                                                                Giriş Yayınları / 10. Sınıf Kimya  33
   2   3   4   5   6   7   8   9   10