Page 108 - 10. Sınıf Biyoloji Öğretmenin Ders Notları

¦ EKOSİSTEM EKOLOJİSİ VE GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARI § 1 10707

* Herbivorlar otla beslenen canlılardır. Azı dişleri oldukça gelişmiştir. Mideleri dört bölümden oluş-
muştur. Bağırsakları etle beslenen canlıların bağırsaklarından daha uzundur. Deve, inek, koyun,
zürafa, at gibi canlılar örnek verilebilir.

* Karnivorlar etle beslenen canlılardır. Köpek dişleri gelişmiştir. Mideleri tek gözlüdür. Bağırsakları
otla beslenenlerinden daha kısadır. Tilki, aslan, kurt, kartal örnek verilebilir.
* Omnivorlar hem otla hem etle beslenen canlılardır. İnsan, maymun, bozayı, kuzgun, domuz,
tavuk gibi canlılar örnek verilebilir.

EDİTÖR YAYINEVİ
Ayrıştırıcılar (Saprofitler = Çürükçüller)

* Organik maddeyi inorganik maddeye çevirirler.
* Bitki, hayvan ve diğer organizmaların ölü dokularını, organik atıkları parçalayarak inorganik
maddeye çevirirler. Ayrıştırıcılar, madde döngülerinin vazgeçilmez, kilit canlılarıdır.

* Ayrıştırıcı canlılar;
» Bakteri âleminden bazı bakteriler
» Arkeler âleminden bazı arkebakteriler
» Protistalar âleminden bazı cıvık mantarlar

» Mantarlar âleminden bazı mantarlardır.
» Hayvan ve bitki âleminde saprofit canlı yoktur.

EKOSİSTEMDE MADDE VE ENERJİ AKIŞI Güneş

* Ekosistemde madde ve enerji akışının den- Su Besin
gede olması üretici, tüketici ve ayrıştırıcı
canlılar tarafından sağlanır.

* Ekosistemin temel enerji kaynağı Güneş’tir.
Bitkiler güneş enerjisini doğrudan kullana-
rak fotosentez yapıp besin üretirler.

* Bitkilerin ürettiği bu besin, bitkilerle bes- Karbondioksit Oksijen
lenen birincil tüketicilere (otçul) buradan
otçullarla beslenen ikincil tüketicilere (etçil)
ve daha sonra da üst katmanlarda bulunan
diğer tüketicilere aktarılır. Klorofil

* Ayrıştırıcı canlılar ise organik atıkları inorganik hale çevirerek ekosistemdeki madde döngüsüne
katkı sağlar.

* Ekosistemde madde döngüleri ve enerji akışı birbiriyle ilişkilidir. Çünkü her ikisi de fotosentez ve
beslenme ilişkileri yoluyla madde aktarımı sayesinde gerçekleşir.