Page 109 - 10. Sınıf Biyoloji Öğretmenin Ders Notları

¦ §
10808 EKOSİSTEM EKOLOJİSİ VE GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARI
1

* Ekosistemde madde döngüsü görülürken, enerji döngüsü görülmez.
* Canlılar arasındaki beslenme ilişkilerini gösteren her katmana o canlının trofik düzeyi denir.
Trofik düzey canlılar arasında enerji aktarımı sırasında organizmanın beslenme ilişkileri bakımın-

dan bulunduğu konumu gösterir.

EDİTÖR YAYINEVİ

III. Trofik düzey II. Trofik düzey I. Trofik düzey
Canlıların bulunduğu farklı trofik düzeylere örnekler

* Şekilde de görüldüğü gibi üreticilerin tümü birinci trofik düzeyde bulunur. Tüketici canlılardan
herbivor grubuna giren yani otçul beslenen canlılar ise ikinci trofik düzeyde bulunur. Karnivor
yani etçil beslenen canlılar ise üçüncü trofik düzeyde bulunur.

* Birinci trofik düzeydeki enerjinin tamamı bir sonraki basamağa aktarılmaz. Enerjinin bir kısmı
hayatsal faaliyetlerde kullanılır. Bir kısmı ise ısı olarak ortama verilir. Sadece % 10’luk kısmı
diğer canlıya aktarılır. Buna % 10 yasası denir.

BESİN ZİNCİRİ, BESİN AĞI VE BESİN PİRAMİDİ

* Ekosistem içerisinde beslenme ilişkileri nedeniyle besin 10 J 3.Tüketiciler
zincirleri veya besin ağları oluşur.
100 J 2.Tüketiciler
* Bir ekosistemde besin ve enerjinin taşındığı organiz- 1.000 J
malar dizisine besin zinciri denir. 1.Tüketiciler

* Besin zinciri üretici canlıyla başlar sırasıyla birincil, Üreticiler
ikincil ve üçüncül tüketicilerle devam eder. Besin zin- 10.000 J Güneş'ten gelen enerji
cirinin her trofik düzeyinde ayrıştırıcı canlılar görev
Ekosistemde Enerji Akışı
yapar.

* Doğadaki canlıların çoğu birden fazla besin zincirinde yer alabilir. Bu yüzden birden fazla besin
zincirini içeren ağa besin ağı denir. Besin ağları canlıların ekosistemdeki rollerini gösterir. Ekosis-

temlerde biyolojik çeşitliliğe bağlı olarak besin ağlarındaki tür çeşitliliği ve karmaşıklık değişebilir.
* Bir besin zincirinin üretici basamağından başlayarak son tüketici basamağına kadar dikey dizili-
mine ise besin piramidi veya ekolojik piramit denir.