Page 113 - 10. Sınıf Biyoloji Öğretmenin Ders Notları

¦ §
112 EKOSİSTEM EKOLOJİSİ VE GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARI
112

* Yeryüzüne inen su kütlesinin yüzeydeki hareketine yüzey akışı, yer altındaki hareketi ise yer altı
akışı olarak adlandırılır.

* Su döngüsünde en önemli aşama suyun gaz hâle geçmesi olayı yani buharlaşmadır. Atmosfer-
deki nemin %90’ı okyanus, deniz ve göllerden buharlaşma ile sağlanmaktadır.
2. KARBON DÖNGÜSÜ

Solunum Atmosferdeki Solunum
EDİTÖR YAYINEVİ
Kemosentez CO Yanma
2
Fotosentez
Solunum Solunum

Bazı Bitkiler
Bakteriler Kömür
Petrol
KARBON
DÖNGÜSÜ Hayvanlar Saprofitler

* Yaşam için vazgeçilmez tüm organik bileşiklerin yapısında mutlaka karbon bulunur.
* Doğada karbonun dört ana kaynağı vardır.

» Atmosferdeki CO 2 » Karada kömür, petrol ve kireç taşı
-
» Sudaki CO ve HCO (bikarbonat) » Canlılardaki organik moleküllerdir.
2
3
* Atmosferdeki ve sudaki karbon canlılar tarafından doğrudan kullanılabilir; ancak kömür, pet-
rol ve kireç taşı halindeki karbon doğrudan kullanılamaz. Petrol ve kömür yanarak kireç taşının
çökerek oluşturduğu kayaçların aşınması ile oluşan CO canlılar tarafından kullanılır.
2
NOTOT
N
y Petrol ve kömür gibi fosil yakıtların tüketilmesi, atmosferdeki CO miktarını arttırarak küre-
2
sel ısınmaya yol açmaktadır. Çünkü atmosferde CO miktarının artması, yeryüzünden geriye
2
yansıyan ısının tutulmasına yol açarak sera etkisini oluşturur ve Dünya’nın ısısı yükselir.

Karbon döngüsündeki önemli olaylar şunlardır:

» Fotosentez » Fosil yakıtların yanması
» Solunum » Çürüme

* Karbon döngüsü yeşil bitkilerin gün ışığında atmosferden karbondioksit (CO ) almasıyla başlar.
2
Alınan CO , fotosentez sırasında ve karbon içeren yeni dokuların yapımında kullanılır. Bitkilere
2
dahil olan karbon beslenme yoluyla diğer canlılara ulaşır.