Page 112 - 10. Sınıf Biyoloji Öğretmenin Ders Notları

¦ EKOSİSTEM EKOLOJİSİ VE GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARI § 111 111

* Pestistler vücutta sindirilmediğinden yağ dokuda birikir.
* Pestisitler yağmur suyu rüzgâr gibi faktörlerle çevreye yayılır ve doğada uzun süre bozulmadan
kalır.
* Sebze, meyve, hayvansal besinlerdeki ilaç kalıntıları, üst trofik düzeyde yer alan baykuş, atmaca
gibi etçillerde görülür.

* Canlılar besin zincirinde oluşan zehirli madde birikiminden olumsuz etkilenir.
* Birçok canlıda ve insanlarda endokrin sistemi rahatsızlıklarına neden olduğu gözlenmiştir.
EDİTÖR YAYINEVİ
DOĞADA MADDE DÖNGÜLERİ
* Canlılar ihtiyaç duydukları maddeleri yaşadıkları ortamdan alır, kullanır ve sonra bir şekilde
ortama geri verir. Maddelerin ekosistem içindeki bu dolaşımına madde döngüleri denir.

1. SU DÖNGÜSÜ

* Tüm canlılar için yapısal ve işlevsel öneme sahiptir. Hiçbir canlı su olmadan yaşayamaz.
* Yeryüzünün 2/3’ü sularla kaplıdır. Yeryüzündeki su kütlesinin büyük kısmı buzullar, okyanuslar,
göller, denizler ve nehirlerde bulunmaktadır. Bu su kütlesi güneş enerjisi ve yer çekiminin etki-
siyle doğada düzenli hareket eder. Suyun litosfer (taş küre), hidrosfer (su küre) ve atmosfer
(hava küre) arasındaki hareketine su döngüsü denir.

Atmosferdeki
Buharlaşma Yoğunlaşma
Su Buharı

Terleme Solunum

Canlılar

Denizler Göller Yağmur, kar, dolu
Akarsular

Yer altı suları Yeryüzü
SU DÖNGÜSÜ

* Su döngüsünde şu olaylar vardır.
» Buharlaşma » Terleme » Fotosentez
» Yoğuşma » Solunum

* Bitkilerin yüzeyinden su moleküllerinin atmosfere karışması terleme olarak adlandırılmaktadır.
* Su buharının gaz hâlden sıvı hâle geçmesi olayı yoğuşma olarak adlandırılır.
* Önce yoğuşan su buharı, sıcaklığın düşmesiyle yağışa dönüşmektedir.