Page 7 - 10. Sınıf Biyoloji Öğretmenin Ders Notları

¦ §
6 6 HÜCRE BÖLÜNMELERİ

* Kromozom sayısı, şekilleri her canlı türü için genellikle sabittir. İnsanda 46 kromozom, güver-
cinde 16 kromozom, buğdayda 16 kromozom bulunur.

* Aynı kromozom sayısına sahip farklı türde canlılar olabilir. Soğanda ve kumruda 16 kromozom,
insanda ve moli balığında 46 kromozom, patates ve gorilde 48 kromozom bulunur.

* Canlıların gelişmişlik düzeyi ile kromozom sayısı arasında bir ilişki yoktur.
Kromatit: Eşlenen kromozomun iki parçasından birine denir.
Kardeş Kromatit: Şekil ve yapı bakımından birbirinin aynısı olan kromatitlere denir.
EDİTÖR YAYINEVİ
Sentromer: Kardeş kromatitleri bir arada tutan bölümdür.
Kinetokor: Kromozomların sentromerlerinden her birine iğ ipliklerinin bağlandığı proteinlerdir.

Homolog Kromozomlar: Biri anneden diğeri babadan gelen, karşılıklı lokuslarda aynı özelliğe ait
genleri bulunduran kromozom çiftlerine denir.
Alel Gen: Homolog kromozomların karşılıklı lokuslarında yer alan aynı karaktere ait gen çift-
lerine denir.

A. MİTOZ

* Bir hücrenin bölünmeye başlamasından itibaren onu takip eden diğer hücre bölünmesine kadar
geçen zaman aralığına hücre döngüsü denir.
* Hücre döngüsü; uzun olan bölünmeye hazırlık evresi interfaz ile kısa bölünme evresi mitotik
evreden oluşur.

* Mitotik evre, çekirdek bölünmesi (karyokinez) ve sitoplazma bölünmesinden (sitokinez) oluşur.
* Hücre döngüsünün süresi farklı dokularda, farklı
canlılarda değişiklik gösterebilir. İNTERFAZ

G S
1. İnterfaz 1
Hücre DNA
y Hücrenin bölünmeye hazırlandığı evredir. Büyümesi Eşlenmesi

y Hücre bölünmesinin % 90 gibi büyük bir kısmını Sitokinez M G Hücre
2
oluşturur. Telofaz Mitoz Büyümesi ve
y İnterfaz evresi G , S ve G evrelerinden oluşur. Anafaz Mitoza
1 2 MİTOTİK EVRE Metafaz
G Evresi Profaz Hazırlık
1
y İnterfazın ilk evresidir.
y En uzun evredir.
y ATP ve protein sentezi hızlanır.
y Hücre belli bir büyüklüğe ulaşarak bölünmeye hazır hale gelir.