Page 70 - 10. Sınıf Biyoloji Öğretmenin Ders Notları

¦ KALITIMIN GENEL İLKELERİ § 69
69

Rh KAN UYUŞMAZLIĞI (ERİTROBLASTOSİS FETALİS)

-
+
* Annenin Rh , çocuk ve babanın Rh olduğu Anne Rh -
durumlarda ortaya çıkar. Bu durumda annenin kan grubuna sahip
kanı bebeğin Rh antijeni ile karşılaşınca bebeğe
karşı Rh antikoru oluşturur. Bu antikorlar pla- Bebek Rh
+
senta aracılığı ile bebeğe geçer. Bebeğin alyu- kan grubuna
sahip
varlarının çökelmesine neden olur. Hızlı alyuvar
yıkımı bebekte kansızlığa sarılığa kalıcı beyin
RrİTÖR YAYINEVİ
hasarına ve kalp yetmezliğine neden olur.
-
* Rh annenin ilk hamileliğinde antikor üretimi Kan uyuşmazlığı
yeni başladığından bebeğe antikorlara geçme-
-
den doğabilir. Ancak bir sonraki hamileliklerde Rh uyuşmazlığı görülür. Bu durumda kan transferi
-
+
yapılarak bebek sağlıklı bir şekilde doğar. Anne Rh , Bebek Rh olduğunda Rh uyuşmazlığı görülmez.

-
œ Örnek: Annenin Rh olduğu bir ailede baba
I. RR II. Rr III. rr
yukarıda verilen genotiplerden hangisinde olursa %100 kan uyuşmazlığı görülür?

œ Çözüm:
+
-
rr - X (Rh ) Kan uyuşmazlığının olması için annenin Rh , çocuk ve babanın Rh
RR
ED % 100 + Baba birinci durumda olursa doğacak çocuklar %100 Rh olacağın-
(Rh )
+
olması gerekir.
+
dan kesinlikle kan uyuşmazlığı görülür. Ama Rr genotiplide %50,
(Rh )
rr genotiplide ise kan uyuşmazlığı hiç görülmez. Bu yüzden cevap
yalnız I ’dir.

EŞEYİN BELİRLENMESİ VE EŞEYE BAĞLI KALITIM
EŞEY TAYİNİ

* Canlıların kendilerine özgü kromozom sayıları vardır. Örneğin insanların 46, eğrelti otunun 500 kro-
mozomu vardır.

* Kromozom sayısının akrabalık ilişkisi ve gelişmişlik düzeyi ile bir ilişkisi yoktur. Örneğin insanların ve
moli balığının kromozom sayısı 2n = 46 olmasına rağmen akraba değillerdir. Ayrıca eğrelti otu basit
yapılı bir organizma olmasına rağmen gelişmiş olan insandan kromozom sayısı daha fazladır. Bu da
bize gösteriyor ki canlıların gelişmişlik düzeyi ile kromozom sayısı arasında bir ilişki yoktur.

* Diploit canlılarda iki çeşit kromozom vardır. Bunlar vücut kromozomları ve eşey kromozomlarıdır.