Page 74 - 10. Sınıf Biyoloji Öğretmenin Ders Notları

¦ KALITIMIN GENEL İLKELERİ § 73
73

b. Hemofili (Kanın Pıhtılaşmaması)

y X kromozomunun Y kromozomu ile homolog olmayan kısmında taşınan çekinik bir genle belirlenir.
y Bu gen kanın pıhtılaşmasını sağlayan proteinin (antihemofilik globülin) üretilmesini engeller ve
herhangi bir yaralanmada kanın pıhtılaşmasını engelleyerek canlının ölümüne neden olur. Ama
şimdi bu protein enjekte edilerek bireyler yaşatılmaktadır.
y Hemofilinin dişi ve erkeklerdeki kalıtımı, renk körlüğü gibidir.

EŞEY
Örnek: Hemofili bir anne ile sağlıklı bir babanın YAYINEVİ
Dişi Özellik Erkek Özellik
H H
Genotip X X Sağlıklı X Y Sağlıklı
H
H h
Taşıyıcı
X X
h
h h
X X Hemofili X Y Hemofili
NOTOT
N
y Dişilerin hemofili olabilmesi için mutlaka çekinik genden iki tane olması gerekir. Ancak erkek-
EDİTÖR œ Örnek: Kız çocuklarının hemofili olduğu bir
lerde bir tane X kromozomu olduğu için bir gen hasta olmaları için yeterlidir.

œ
ailede annenin hemofili olma durumu nedir?
erkek çocuklarının hasta olma olasılığı nedir?
œ
Çözüm: %50 olur, çünkü hasta kız çocuk-
Çözüm:
œ
H
h h
X Y
x
X X
ları bu genin birini anneden almıştır. Dolayısıyla
anne ya hasta ya da taşıyıcıdır. Bu yüzden
h
H h
H h
h
X X
Cevap %100 olur. X Y X X X Y cevabımız %50 olur.
c. Kas Distrofisi
y Distrofin kas proteinini üreten genin X kromozomunda bulunmamasıdır. X'e bağlı çekinik alellerle
kalıtımı sağlar.
EŞEY
Dişi Özellik Erkek Özellik

K K
Genotip X X Sağlıklı X Y Sağlıklı
K
K k
X X
Taşıyıcı
k
k k
X X Hasta X Y Hasta