Page 11 - 10-sinif-telafi

10 TİYATRO

KÖY SEYİRLİK OYUNLARI • Oyunlarda kadın taklitlerinin yanında çeşitli • Üç birlik kuralına uyulur (Yer, zaman,
• Yılın belirli günlerinde (baharın gelişi, hasat mev- hayvan ve ses taklitleri de söz konusudur. olay).
EDİTÖR YAYINEVİ
simi, bağ bozumu...), düğünlerde, bayramlarda, • Genellikle tek bir tema etrafında oynanan • Oyunda koroya yer verilir.
kutlama törenlerinde halkın kendi arasında ser- oyunların oyuncu sayısı da fazla değildir. Ünlü trajedi yazarları: Aiskhylos, Eurupides,
gilediği oyunlardan oluşan geleneksel Türk tiyat- TÜRK EDEBİYATINDA MODERN TİYATRO Sophokles, Corneille ve Racine.
rosu türüdür. Köy seyirlik oyunlarının tarihi çok • Batılı anlamda tiyatro, ilk defa Tanzimat Döne-
eskilere dayanmaktadır. mi’nde görülmektedir. Komedi
• Eski halk geleneğinde şölen ve sığır törenlerinde • Şinasi’nin “Şair Evlenmesi”, ilk yayımlanan ti- • İnsanların ve toplumun gülünç yönlerini
dini bir temsil olarak ortaya çıkmış, zaman için- yatro eseridir. Namık Kemal’in “Vatan Yahut ortaya koyan tiyatrodur.
de değişerek günümüze kadar ulaşmıştır. Temel Silistre” adlı eseri ise, ilk defa sahneye konan • Konusunu, yaşanılan hayattan ve günlük
ögesi gülmece olan bu oyunlar belirli bir gelene- tiyatro eseridir. olaylardan alır.
ğin ürünüdür ve yöreden yöreye farklılık göste- • Sanatçılarımız Tanzimat’tan sonra tiyatro türü- • Kişiler genellikle halk arasından ve orta
rir. Günümüzde köy seyirlik oyunları çoğunlukla ne ilgi göstermişler ve böylelikle modern tiyat- sınıftan seçilir.
köy meydanlarında ve köy odalarında, köylüler ro ülkemizde gelişmiştir. • Her türlü kaba söze ve şakaya yer verilir.
tarafından oynanmaktadır. Oyunlarda modern • Cumhuriyet Dönemi’nde Modern tiyatrolarımızı • Kişilerin her türlü davranışları sahnede
anlamda dekor, sahne, kostüm gibi unsurlar yer kuran sanatçı ise “Muhsin Ertuğrul” olmuştur. gösterilebilir.
almaz ancak modern tiyatroya ait olan bu un- • Eski Yunan medeniyetinde ortaya çıkan ve • Üç birlik kuralına uyulur.
surlar sınırlı da olsa köy seyirlik oyunlarında da başlangıçta şiir şeklinde yazılıp oynanan “ko- Komedinin en ünlü yazarları: Aristophanes,
mevcuttur. medi, trajedi, dram” türleri modern tiyatronun Menandros, Plautus ve Moliere.
Köy seyirlik oyunlarının şekil ve içerik özellikleri temelini oluşturmuştur. Dram
şunlardır: Trajedi • Hayatın hem acı hem de neşeli yönlerini
• Köy seyirlik oyunları, bu oyunları bilen kişiler ta- • İzleyicide acıma, korku, heyecan gibi duygu- ele alır.
rafından yürütülür. lar uyandırarak ruhu kötülüklerden arındırma • Konularını günlük olaylardan ya da tarih-
• Köy seyirlik oyunlarında gerçek bir dekor ve kos- amacı güden tiyatrodur. ten alabilir.
tüm yoktur. Sadece oyunlar için kısa bir hazırlık • Konusunu seçkin kimselerin hayatından, tarih- • Kişiler halktan ve yüksek zümreden her
yapılır. ten ya da mitolojiden alır. çeşit insan olabilir.
• Oyuncular profesyonel olmayan kişilerdir. Çoğu • Kahramanları tanrılar, tanrıçalar ve soylu kim- • Üç birlik kuralına uyma zorunluluğu yok-
kez aynı oyuncu hem oyunda görev alır hem de selerdir. tur.
seyirci olarak oyunu izler. • Kusursuz bir üslubu vardır. Kaba sözlere ve • Olaylar, çirkin dahi olsa sahnede göste-
• Yazılı bir metne dayanmayan olaylar doğaçlama çirkin olaylara sahnede yer verilmez. rilebilir.
bir şekilde oynanır. Ancak oyunun konusu ve ge- • Eser baştan sona kadar ciddi bir hava içinde • Dramın en ünlü yazarları Shakespeare,
nel çerçevesi bellidir. geçer. Goethe, Schiller ve Victor Hugo’dur.