Page 21 - 10-sinif-telafi

20 HABER METNİ

Haber Kaynakları • Televizyon ve internet haberciliği yurttan ve Kolay anlaşılma: Haber yazısında anlatı-
Kaynakları bakımından haberler üçe ayrılmaktadır: dünyadan haberleri anında okuyucuyla buluş- lanlar okuyucu tarafından kolay anlaşılma-
• Gazete okuyucusu aktiftir, kontrol kendisinde- EDİTÖR YAYINEVİ
tururken gazetede böyle bir durum söz konusu lıdır. Olay ve gelişmeler doğrudan, olduğu
Resmi Haberler: Resmi haberler, resmi ve özel değildir. Gazeteler günlük basılır ve basıldıktan gibi aktarılmalı; etkili ve kolay anlaşılması için
kuruluşlardaki yetkili kişilerden alınan haberlerdir. sonra değişiklik yapma imkânı yoktur.
Burada resmî veya özel kurumların medyayla ilgili • Televizyon ve internet haberlerinde, gazetele- fotoğraf veya karikatürlerden yararlanılmalıdır.
birimleri gazetelerin haber merkezlerine ulaşarak re göre daha fazla görsel kullanma imkânı vardır. Planlı olma: İyi bir haber metni dağınıklık-
herhangi bir konuyla ilgili resmî açıklamalarda bulu- Ayrıca haberler videolarla desteklenmektedir. tan uzaktır. Haberin aktarılışında hem zaman
nur. Kurumlar bu amaçla kendi internet sitelerini de Gazete haberlerinde ise böyle bir imkân yoktur. hem de olay bakımından kronolojiye uyulmalı,
kullanabilirler. İyi Bir Haber Yazısının Özellikleri haber belirli bir düzen içinde aktarılmalıdır.
Özel Haberler: Halktan derlenen haberlerdir. Burada Güncel olma: İçinde bulunulan zamanda meydana Türk Edebiyatında Habercilik ve Gazete
halk arasındaki olaylar yine halk tarafından muha- gelmiş olaylar okur tarafından ilgi görür. Günlük • Türkçe basın hayatı 1 Kasım 1831’de
birlere bildirilerek haber elde edilir. yaşamın getirdiği yenilikler, gelişmeler ve her “Takvim-i Vekâyi”nin yayınlanmasıyla
Ajans Haberleri: Ajans, haber toplama ve yayma türlü olay günceldir. başlar. II. Mahmut öncülüğünde çıkan
işleriyle uğraşan kuruluştur. Gazetelerin, radyoların Doğru olma: Haber, her şeyden önemlisi gerçek- bu gazete ilk resmi gazete olma özelli-
ve televizyonların bu ajanslardan elde ederek sun- lere dayanmalı ve doğru olmalıdır. Haberin doğru- ğine sahipti, devlet görevlileri ve aydınlar
başta olmak üzere olaylar hakkında yurt-
duğu haberlere ajans haberi denir. luğu ispat edilebilmelidir. Bunun için haber yazıla- taşlarını bilgilendirme amacı gütmekteydi.
Gazete, Televizyon ve İnternet Haberciliğinin Fark- rının kaynağı mutlaka belirtilmelidir. • Bu gazeteyi, ilk yarı resmi gazete ola-
ları Önemli olma: Haber, toplumu veya toplumun belli rak adlandırabileceğimiz ve İstanbul’da
• Gazete haberleri kalıcıdır, gerektiğinde günler kesimini ilgilendirmelidir. Bir haberin önemi, ne ticaretle uğraşan bir İngiliz olan William
sonra tekrar okunabilir. Ancak televizyon ve in- kadar insanı ilgilendirdiği konusuyla yakından ilgi- Churchill’in 3 Temmuz 1840’ta çıkardığı
ternet haberlerini, kaydedilip arşivlenmediği sü- lidir. Gazetelerin ilk sayfalarında toplum için “en “Ceride-i Havadis” adlı gazete izlemiştir.
rece, tekrar dinleme / okuma şansımız yoktur. önemli haberler” yer alır. Yine televizyonlardaki 21 Ekim 1860 tarihinde de Şinasi ve Agâh
• Gazetenin okuyucu kitlesi belli özelliklere sahip- haber bültenlerinde aktarılacak haberler önemli- Efendi tarafından “Tercümân-ı Ahvâl”
tir ve dolayısıyla haberler bu okuyucu kitlesinin den daha az önemlilere göre sıraya konulur. gazetesi çıkarılmıştır. Bu gazete ilk özel
özelliklerine uygun bir şekilde hazırlanır. Ancak gazete olarak tarihe geçmiştir. 27 Hazi-
internet ve televizyon haberlerinin hedef kitlesi İlginç olma: Sıradan olmayan, az rastlanan, ilginç ran 1862’de ise Şinasi “Tasvir-i Efkâr”
tüm toplumdur. olaylar okuyucunun her zaman ilgisini çeker. gazetesini çıkarmıştır.
Gazeteciliğin önemli bir ilkesi olan “Bir köpek bir • Bu ilk Türk gazeteciler, Türk gazetecilik
dir. Televizyon ve internetten haber okuyanlar insanı ısırırsa bu bir haber olmaz ancak bir insan tarihinin öncüleri olmuşlar ve birçok ilke
ise edilgendir, özellikle haber bültenlerinde bazı bir köpeği ısırırsa bu haber olur.” sözü haberci- imza atmışlardır. Osmanlı’nın çalkantılı yıl-
önceliklerin okuyucuya empoze edilmesi söz ko- likte şaşırtıcı ve ilginç olayların önemine vurgu larında “halkı toplumsal olaylar konusunda
nusudur. yapmıştır. bilgilendirmek” amacını gütmüşlerdir.