Page 163 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 163

Y
            YAZIM KURALLARI - 6AZIM KURALLARI - 6                                           1. ÜNİTE   163
                                        BİRLEŞİK SÖZCÜKLERİN YAZIMI - 1AZIMI - 1
                                        BİRLEŞİK SÖZCÜKLERİN Y
            •   İki ya da daha çok sözcüğün yeni bir kavramı karşıla-  •   Somut olarak yer bildirmeyen “alt, üst, üzeri” sözleri-
               mak üzere birleşip kalıplaşmasıyla oluşan sözcüklere   nin sona getirilmesiyle kurulan sözcükler bitişik yazılır.
               birleşik sözcük denir. Birleşik sözcükler belirli kurallar
               çerçevesinde bitişik veya ayrı olarak yazılır.  ̛   Örnek:
                                                             Ő  ayakaltı            Ő  akşamüstü
            BITIŞIK YAZILAN BIRLEŞIK SÖZCÜKLER
                                                             Ő  bilinçaltı          Ő  akşamüzeri
            •   Birleşirken ses düşmesi ya da ses türemesi olan söz-
               cükler bitişik yazılır.                       •   Sözcüklerden ikincisi veya her ikisi, birleşme sırasın-
                                                               da anlam değişmesine uğradığında bu sözcükler biti-
       EDİTÖR YAYINLARI
            ̛    Örnek:                                        şik yazılır.
            Ő  affetmek             Ő  kaynana
                                                             ̛   Örnek:
            Ő  kahrolmak            Ő  cumartesi
                                                             Ő  öküzgözü (üzüm)     Ő  yeşilbaş (ördek)
            •     “Hane, name, zade” gibi sözcüklerle oluşturulan birle-  Ő  kuşburnu (içecek)  Ő  alinazik (kebap)

               şik sözcükler bitişik yazılır.
                                                             •   Kurallı birleşik fiiller ve anlamca kaynaşmış bazı fiiller
            ̛    Örnek:                                        bitişik yazılır.

            Ő  dershane             Ő  amcazade
                                                             ̛   Örnek:
            Ő  siyasetname          Ő  kanunname
                                                             Ő  bakabilmek          Ő  gidedurmak
            •   Ara yönleri belirten sözcükler bitişik yazılır.   Ő  gülüvermek     Ő  düşeyazmak


            ̛    Örnek:                                      •   Her iki kelimesi de asıl anlamını koruduğu hâlde gele-
            Ő  güneydoğu            Ő  kuzeybatı               nekleşmiş olarak “oğlu, kızı, ağa, bey, hanım, efendi”
                                                               sözcükleriyle kurulan birleşik sözcükler bitişik yazılır.
            •   İki ya da daha çok kelimeden oluşmuş yer adları biti-    Örnek:

               şik yazılır.                                  ̛
                                                             Ő  hanımanne           Ő  beyefendi
            ̛    Örnek:
                                                             Ő  efendibaba          Ő  hacıağa
            Ő  Şebinkarahisar       Ő  Eskişehir
                                                             Ő  hanımefendi         Ő  ağabey
            Ő  Çukurova             Ő  Beşiktaş
            •   Kanunda bitişik geçen veya tescil edilmiş olan kuruluş   •   -an, -en, -r, -ar, -er, -ir, -maz, -mez, -mış, -miş sıfat-fiil
               adları bitişik yazılır.                         ekleriyle kurulan kalıplaşmış birleşik sözcükler bitişik
                                                               yazılır.
            ̛    Örnek:
                                                             ̛   Örnek:
            Ő  Dışişleri            Ő  İlköğretim
                                                             Ő  uçaksavar           Ő  cankurtaran
            Ő  Yükseköğretim        Ő  Genelkurmay
                                                             Ő  hacıyatmaz          Ő  kuşkonmaz

            •   Bir veya iki ögesi emir kipiyle kurulan kalıplaşmış bir-  •   Renk adlarıyla kurulan bitki, hayvan veya hastalık ad-
               leşik sözcükler bitişik yazılır.                ları bitişik yazılır.

            ̛    Örnek:                                      ̛   Örnek:

            Ő  albeni               Ő  örtbas                Ő  karadut             Ő  alabalık
   158   159   160   161   162   163   164   165   166   167   168