Page 164 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

164
• Ev kelimesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik ya zılır. • Baş sözüyle oluşturulan sıfat tamlamaları bitişik ya-
zılır.
̛ Örnek:

Ő aşevi Ő basımevi ̛ Örnek:
Ő başçavuş Ő başkahraman Ő başkomutan
Ő bakımevi Ő gözlemevi
Ő başhemşire Ő başkent Ő başköşe
• Her iki kelimesi de -dı (-di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu / -tü)
belirli geçmiş zaman veya -r /-ar /-er geniş zaman ek-
lerini almış ve kalıplaşmış bulunan birleşik kelimeler • Bir topluluğun yöneticisi anlamındaki başı sözüyle
bitişik yazı lır. oluşturulan belirtisiz isim tamlamaları bitişik yazılır.
EDİTÖR YAYINLARI
̛ Örnek: ̛ Örnek:
Ő dedikodu Ő biçerdö ver Ő aşçıbaşı Ő ele başı

Ő kaptıkaçtı Ő uyurgezer Ő binbaşı Ő ustabaşı

{ Biraz, birkaç, birkaçı, birtakım, birçok, birçoğu, hiçbir, hiçbiri, herhangi belirsizlik sıfat ve zamirleri de gelenekleş-
miş olarak bitişik yazılır.

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
1. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde birleşik söz- 3. Aşağıda verilen birleşik sözcüklerden hangisinin
cüğün yazımı yanlıştır? bitişik yazılması gerekir?
A) Açgözlülüğün cezasını çekiyorsun şimdi. A) İpek böceği (hayvan) B) Tespih ağacı (bitki)
B) Söke’den dönüşte valizim kayıp oldu. C) Karga burnu (alet-eşya) D) Su yılanı (hayvan)
E) Dolma kalem (alet-eşya)
C) Gün doğmayabilir mi bir daha?
D) Son günlerde değiştiğini hissediyorum. Çözüm: Sözcüklerden ikincisi veya her ikisi, birleşme sı-
rasında anlam değişmesine uğradığında bu sözcükler bi-
E) Seni işinden alıkoymak istemem.
tişik yazılır. Bu nedenle alet olan "karga burnu" ayrı değil
Çözüm: Birleşirken ses düşmesi ya da türemesi olan bitişik yazılmalıdır.
sözcükler bitişik yazılır. Bu kurala göre seçenekler ince-
lendiğinde "kayıp oldu" sözcüğünde yazım yanlışı olduğu
görülür. Bu sözcük "kayboldu" şeklinde yazılmalıdır. 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı
yapılmıştır?
A) Polis suçluyu göz altına aldı.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcü-
ğün yazımı yanlıştır? B) Çanakkale'de deniz mahsullerinden, çok lezzetli
yemekler yapılır.
A) Göksu’ya bir asma köprü yapılacakmış.
C) Kedidili bisküviden yaptığı pasta çok dikkat çeki-
B) Başarıya adım adım yürüdü.
ciydi.
C) Söylediklerini enine boyuna düşündüm.
D) Genelkurmay Başkanlığı herkesin beklediği açık-
D) Uzaklardan uğultulu bir biçer döver sesi geliyordu. lamayı yaptı.

E) Aylin paldır küldür sınıfa girdi. E) Ayağı kayınca düşeyazdı.

Çözüm: Altı çizili sözcükler incelendiğinde "biçer döver" Çözüm: Somut olarak yer bildirmeyen "alt" sözcüğünün
sözcüğünün ayrı yazılması gerektiği görülür. Çünkü "-an, sona getirilmesiyle oluşan birleşik sözcükler bitişik yazıla-
-en, -r, -ar, -er, -ir, -maz, -mez ve -mış, -miş" sıfat-fiil ekle- cağından "göz altı" ifadesinde yazım yanlışı olduğu söy-
riyle kurulan kalıplaşmış birleşik sözcükler bitişik yazılır. lenebilir.