Page 166 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 166

166
        ILE’NIN YAZILIŞI
        •   İle, ayrı olarak yazılabildiği gibi kelimelere eklenerek de yazılabilir.


        ̛    Örnek:
        Ő  Annesi ile / Annesiyle                       Ő  Komşusu ile / Komşusuyla


        •   İle, ünlüyle biten kelimelere bitişik olarak yazıldığında araya “y” ünsüzü girer ve başındaki i ünlüsü düşer.

        ̛    Örnek:

        Ő  arkadaşı-y-la / arkadaşı ile                 Ő  çevre-y-le / çevre ile
           E)  O, akıl veredursun, sen yine bildiğinden şaşma.YAYINLARI
        •   İle, ünsüzle biten kelimelere bitişik olarak yazıldığında “i” ünlüsü düşer ve büyük ünlü uyumuna uyar.

        ̛    Örnek:
        Ő  bulut ile / bulut-la                         Ő  çiçek ile / çiçek-le

                                            ÇÖZÜMLÜ SORULAR
                                            ÇÖZÜMLÜ SORULAR
        1.  Aşağıdaki cümlelerden hangisinde altı çizili söz-  3.  Aşağıda verilen birleşik sözcüklerden hangisinin
           cüğün yazımı yanlıştır?                         yazımının yanlış olduğu söylenebilir?
           A)  Evini terk etmiş, geceyi bir tren istasyonunda ge-  A)  Toplu iğne (alet-eşya)
              çirmişti.                                    B)  Yer mantarı (bitki türü)
           B)  Bizimle ilgili meseleleri baş başa konuşalım mı?  C)  Dağ keçisi (hayvan)
        şeklinde yazılmalıdır. TÖR                       Çözüm: Birleşme  sırasında  sözcüklerinden  hiçbiri  veya
           C)  Ben de zannettim ki ocakta ateş yanıyor.
                                                           D)  Ateş böceği (hayvan)
           D)  Onun gitmesini derdetme, nasıl olsa döner.
                                                           E)  Fil dişi (renk)


        Çözüm: Seçeneklerde verilen altı çizili sözcükler incelen-
       EDİ                                               sözcükler ayrı yazılır. Bu bilgi doğrultusunda seçenekler-
                                                         ikinci  kelimesi  anlam  değişikliğine  uğramayan  birleşik
        diğinde "derdetme" sözcüğünün yazımının yanlış olduğu
        görülür.  Burada  sözcükler  birleşirken  herhangi  bir  ses
                                                         deki kelimeler incelendiğinde renk türü olarak kullanılan
        olayı meydana gelmediği için bu söz grubu "dert etme"
                                                         "fil dişi" sözcüğünün bitişik yazılması gerekir. Çünkü bu-
                                                         rada  birleşen  sözcüklerden  ikisi  de  anlam  değişikliğine
                                                         uğramıştır.
        2.  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı
           yapılmıştır?
           A)  Piknik alanına kara yoluyla ulaşım yoktu.
                                                         4.  "Kuruma yaptığımız başvuru red edilince altkurula da-
           B)  Üniversite öğrencilerinin katıldığı bir açık oturum   nışmamız yönünde bizlere rehberlik yaptılar."
              sunuyordu.
                                                           Yukarıdaki cümlede kaç tane yazım yanlışı yapıl-
           C)  Toplum bilimiyle ilgili çalışmalarıyla ilgi odağı ol-  mıştır?
              muştu.
                                                           A) 1      B) 2      C) 3      D) 4      E) 5
           D)  Kitabıyla defterini okulda unutmuştu.
           E)  Yasadışı olan hiçbir işe bulaşmazdı babam.
                                                         Çözüm: Verilen  cümle  incelendiğinde  "red  edilince"  ifa-
        Çözüm: Verilen cümleler incelendiğinde "yasadışı" söz-  desinin "reddedilince" şeklinde ve "altkurula" ifadesinin de
        cüğünün yazımının yanlış olduğu görülür. Çünkü "Dış, iç,   "alt  kurula"  şeklinde  yazılması  gerektiği  görülür.  Bu  ne-
        sıra sözcükleriyle oluşturulan birleşik sözcük ve terimler   denle söz konusu cümlede iki sözcüğün yazımının yanlış
        ayrı yazılır. "                                  olduğu görülür.
   161   162   163   164   165   166   167   168   169   170   171