Page 174 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

174

{ İki noktadan sonra bağımsız bir cümle geliyorsa bu cümle büyük harfle başlar, art arda örnekler sıralanıyorsa bu
örnekler küçük harfle başlar.

• Tam kapıdan çıkmak üzereyken sordu: Akşam erken gelecek misin?
• İnceleyeceğiniz kelimeler şunlar: gelmek, nakletmek, gidedurmak.

{ Aktarma sözlerden önce tamamlanmış bir yargı varsa iki nokta kullanılır. Buna karşılık aktarma söz tırnak içinde
verilip ana cümlenin yüklemi sona alınabilir. Bu durumda iki nokta işaretine gerek kalmaz.
• Çocuk merakla sordu: “Bana ne getirdin?”

• Çocuk merakla, “Bana ne getirdin?” diye sordu.
EDİTÖR YAYINLARI
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
1. Okuduğumuz romanlar (I) öyküler (II) şiirler (III) sey- 3. Aşağıdaki cümlelerde yay ayraçla belirtilen yer-
rettiğimiz oyunlar (IV) filmler (V) dinlediğimiz müzik lerden hangisine iki nokta getirilemez?
parçaları bizi bireysellikten kurtarıp başka insanların A) Yurt dışından annesine şunları almıştı( ) mutfak
yaşayışları ile bütünleştiriyor. robotu, cep telefonu ve oldukça güzel bir saat.
Bu cümlede numaralanmış yerlerden hangilerine B) Dinleyicilerden biri ayağa kalktı ve haykırdı( ) Türk-
noktalı virgül (;) konmalıdır?
çe bizim hem özümüz hem de sözümüzdür.
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV C) Annesine bu akşam yemekte ne olduğunu sorun-

D) III ve V E) IV ve V ca annesi saymaya başladı( )
D) Gözünüz arkada kalmasın( ) çocuğunuz bundan
Çözüm: Noktalı virgülün kullanım alanlarından biri de vir-
güllerle ayrılmış tür ve takımları birbirinden ayırmaktır. Bu sonra bizlere emanet.
doğrultuda verilen parça incelendiğinde III ve V numaralı E) Bilge Kağan( ) Türklerim işitin!
yerlere noktalı virgül getirilmesi gerektiği görülür. Çünkü
III numaralı yerde "okuduğumuz" eyleminden "seyrettiği- Çözüm: Kendisinden sonra açıklama yapılacak, örnek
miz" eylemine, V numaralı yerde de "seyrettiğimiz" eyle- verilecek ve alıntı yapılacak cümlelerden sonra iki nokta
minden "dinlediğimiz" eylemine geçilmiştir. konur. Bu bilgi doğrultusunda seçenekler incelendiğinde
"Gözünüz arkada kalmasın( ) çocuğunuz bundan sonra
bizlere emanet." ifadesinde yay ayraçla belirtilen yere iki
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde iki nokta (:) ye- nokta getirilemez. Buraya virgül getirilmelidir.
rinde kullanılmıştır?
A) Nereye gideceğini bilmiyordu: Sığınacak bir kapısı 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde boş parantezle
yoktu.
belirtilen yere noktalı virgül (;) getirilmelidir?
B) Dört yanı ormandı: Kuşlar ötüyor, çiçekler koku-
yordu. A) “Sakın ( ) güvercinlerime dokunmayınız!” dedi.
B) At ölür, meydan kalır ( ) yiğit ölür, şan kalır.
C) Dediklerine göre: Emirler Çeşmesi, Karaca’nın sa-
zına uyup coşmuştu. C) Çocuk, bütün cesaretini ( ) belki de düşünme gü-
cünü kaybetmişti.
D) Karaca, yaşlı adamın yüzüne baktı: Ak saçlı, ak
sakallıydı. D) Yuvarlak yüzlü, beyaz saçlı ( ) otuz yaşlarında bir
adamdı.
E) Yeni bir ad verdiler Hasan’a: Karaca.
E) Ahşap ( ) iki katlı, eski bir evde oturuyordu.
Çözüm: Kendisinden sonra açıklama yapılacak ve örnek
verilecek cümlelerden sonra iki nokta konur. "Yeni bir ad Çözüm: Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri
verdiler Hasan’a: Karaca." cümlesinde Hasan'a verilen birbirinden ayırmak için noktalı virgül kullanılacağından
yeni ad ifade edileceğinden iki noktanın kullanımı doğ- "At ölür, meydan kalır ( ) yiğit ölür, şan kalır." cümlesinde
rudur. belirtilen yere noktalı virgül getirilmelidir.