Page 179 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 179

NOKT
            NOKTALAMA İŞARETLERİ - 6ALAMA İŞARETLERİ - 6                                    1. ÜNİTE   179
            YAY AYRAÇ (PARANTEZ) ( )                         •   Herhangi bir metinden alınan cümlenin öncesi ve son-
            •   Cümledeki anlamı tamamlayan ve cümlenin dışında   rası olduğunu, aralarda da alınmayan kısımlar oldu-
               kalan ek bilgiler için kullanılır. Yay ayraç içinde bulu-  ğunu belirtmek için üç noktayla birlikte kullanılabilir.
               nan ve yargı bildiren anlatımların sonuna uygun nok-  ̛   Örnek:
               talama işaretleri konur.
                                                             Ő  (...)  Hepinizi  tebrik  ederim!  Bize  muhteşem  bir  gece
            ̛    Örnek:                                        yaşattınız, ayin içime işledi! Rumi nezaketle teşekkür
                                                               etti.  Öteki  dervişler  de  onu  izledi.  Sazendeler
            Ő  Günlük  yazı  dizilerinde  bile  metaforlara  (mecazlara)   ayaklanıp  bir  araya  geldiler  ve  hükümdarı  hürmetle
               sıkça yer verirdi.
                                                               selamladılar. Keyhüsrev’in yüzü keyiften ışıl ışıldı. (…)
            Ő  Batı  illerinde  (özellikle  İstanbul’da)  göçler  önemli                     (Elif Şafak, Aşk)
                 Örnek:İTÖR YAYINLARI
               kentsel sorunlara neden olmuştur.
                                                             •   Söze alay, hafife alma, küçümseme, inanmama, kina-
             {   Özel veya cins isme ait ek, ayraçtan önce yazılır.  ye anlamları katmak için kullanılan ünlem işareti yay
                                                               ayraç içine alınır.
             •  Yunus Emre’nin (1240?-1320) birçok şiirini ezberle-
               miştim.                                       ̛   Örnek:

             •  Deniz  taşımacılığında  Hatay’ın  (İskenderun)  payı   Ő  İsteseymiş  bu  kitabı  bir  günde  bitirirmiş  (!)  ama  ne
               büyüktür.                                       yazık ki vakti yokmuş.

                                                             Ő  Enflasyonun  nasıl  düşeceğini  bilmeyen  ekonomi
            •   Tiyatro eserlerinde ve senaryolarda sözün söylendiği   bilginlerimiz (!) var.
               anda olup biteni, konuşanın hareketlerini ve durumu-
               nu belirtmek için kullanılır.                 {   Bir bilginin şüpheyle karşılandığını veya kesin ol-

            ̛    Örnek:                                      madığını gös termek için kullanılan soru işareti yay ay-
                                                             raç içine alınır.
            Ő  İhtiyar — (Yerinden doğrulur.) Şimdi ne olacak?
                                                             •  Nasrettin Hoca 1208 (?) yılında doğdu.
            Ő  Kaymakam — (hiddetle) Ne olacak baba! Oğlunun katili
               ecnebi tebaasıymış...                         KÖŞELI AYRAÇ ( [  ] )
       ED      Alıntıların yapıldığı eser ve yazar adı yay ayraç içinde   ̛  Halikarnas  Balıkçısı  [Cevat  Şakir  Kabaağaçlı  (1886-
                                                             •
                                                               Ayraç içinde ayraç kullanılması gereken durumlarda
            •
                                                               yay ayraçtan önce köşeli ayraç kullanılır.
               verilir.
                                                                 Örnek:
            ̛
                                                             Ő
               Asıl konuşan Hasan’dı, altı aydan beri susan Hasan...
                                                               1973)] en güzel eserlerini Bodrum’da yazmıştır.
            Ő
               Durmadan,  dinlenmeden,  nefes  almadan,  yanakları
               sevincinden pembe pembe, dudakları titreyerek taze,
               gevrek, billûr sesiyle durmadan konuşuyordu.    •   Metin aktarmalarında, çevirilerde, alıntılarda çalışma-
                                                               yı yapanın eklediği sözler için kullanılır.
                                     (Refik Halit Karay, Eskici)
                                                             ̛   Örnek:
            •   Yabancı kelimelerin okunuşları parantez içinde verilir.  Ő  “Eldem, Osmanlıda en önemli fark[ın], mezar taşının
                                                               şeklinde ortaya çık[tığını] söyledikten sonra...” (Hilmi
            ̛    Örnek:                                        Yavuz)

            Ő  Rousseau  (Ruso)  Fransız  edebiyatında  romantizmin
               önemli temsilcilerinden biridir.              •   Kaynak olarak verilen kitap veya makalelerin künye-

            Ő  İngilterede  Lord  Byron  (Lord  Bayron),  Shelley  (Şelli)   lerine ilişkin bazı ayrıntıları göstermek için kullanılır.
               ve  Shakespeare  (Şekspir)  romantizmin  kaynağı
               sayılırlar.                                   ̛   Örnek:
                                                             Ő  Reşat Nuri [Güntekin], Çalıkuşu, Dersaadet, 1922.
   174   175   176   177   178   179   180   181   182   183   184