Page 177 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 177

NOKT
            NOKTALAMA İŞARETLERİ - 5ALAMA İŞARETLERİ - 5                                    1. ÜNİTE   177
            UZUN ÇIZGI (–)                                   •   Dil bilgisinde eklerin başında, fiil kök ve gövdelerinin
            •   Karşılıklı konuşmalarda konuşmanın ve konuşmacının   sonunda kullanılır.
               değiştiğini belirtmek için cümlelerin başında (satır ba-
               şında) kullanılır. Konuşma çizgisi de denir.  ̛   Örnek:
                                                             Ő  “Kulaklık” sözcüğündeki “-lık” bir yapım ekidir.
            ̛    Örnek:
                                                             Ő  Işık sözcüğü “ışı-” fiil kökünden türemiştir.
            Ő  Şinasi Halil Bey’e baktı ve:
               -Bu mektup sana.                              {   Cümle içinde sayı adlarının yinelenmesinde araya
               -Bana mı? Kimden?
                                                             kısa çizgi konmaz.
            •   Uzun çizgi, oyunlarda konuşan kişinin adından sonra   •  Otobüsten on on beş kişi indi.
       EDİTÖR YAYINLARI
               da konabilir.

            ̛    Örnek:
            Ő  Büyük nine - Okuduğun ne, kızım?              TIRNAK IŞARETI (“  “)
               Kız - Bir roman.                              •   Başka birinin yazısından veya sözünden, hiç değiştiril-
               Büyük nine - Neden bahsediyor?                  meden yapılan aktarmalar tırnak içinde gösterilir. Alıntı
               Kız - Hiç…                                      cümle(ler), büyük harfle başlar ve alıntı cümleye ait olan
                                                               noktalama işaretleri tırnağın içinde kalır. Asıl cümle de
                                                               daha bitmediği için küçük harfle devam eder.
             {   Konuşmalar  tırnak  içinde  verildiğinde  uzun  çizgi
             kullanılmaz.
                                                             ̛   Örnek:
             •  Sınıf öğretmenimiz “Çocuklar, yarın sınav var.” dedi.
                                                             Ő  Göçük altında kalan yaşlı kadın “Kurtarın beni!” diye
             •  Serhat Bey’e bakarak “Neden bu kadar geciktiniz?”   bağırıyordu.
               dedi.
                                                             Ő  Şinasi, Halil Bey’e biraz rahatlık vermiş gibiydi. Halil
                                                               “Yatsam acaba uyuyabilir miyim?” diye düşündü.
            KISA ÇIZGI (-)
            •   Satıra  sığmayan  kelimeler  bölünürken  satır  sonuna
               konur.
                                                             •   Cümle  içinde  özellikle  belirtilmek  istenen  kelimeler
            ̛    Örnek:                                        ve sözler tırnak içine alınır. Bazen tırnak işareti kul-

            Ő  ...  Ömrü  boyunca  tiyatrosuz  kalan  bir  toplum  ön-   lanmak yerine bu kelimeler koyu harflerle veya eğik
               ce dilini yitirir, geleneğini unutur, sonra bütün bağ-   yazıyla yazılabilir.
               ları çözülür ve sokağa düşer.
                                                             ̛   Örnek:
            •   “Arasında, ve, ile, ila, ...-den ...-e” anlamlarını vermek   Ő  Birçoğu “edebiyat” kavramını yeni öğreniyordu.

               için kelimeler veya sayılar arasında kullanılır.
                                                             Ő  Bacon “düzenli” denemenin ilk örneklerini yazmıştır.
            ̛    Örnek:
            Ő  Türkiye-İran ilişkilerinde önemli adımlar atılıyor.
                                                             •   Kitap isimleri ve yazı başlıkları yazıda tırnak içinde
            Ő  Beşiktaş-Fenerbahçe maçını birlikte izlemiştik.
                                                               gösterilir. Bunlardan sonra kesme işareti kullanılmaz
                                                               çünkü tırnak işareti  aynı  zamanda kesme  işaretinin
            •   Cümledeki ara sözlerin başında ve sonunda kullanılır,   görevini de üstlenir.
               bitişik yazılır.
                                                             ̛   Örnek:
            ̛    Örnek:
                                                             Ő  Tanpınar’ın tek denemesi, “Beş Şehir”dir.
            Ő  Kimi  şairler  -isimlerini  vermeme  gerek  olmadığını
               sanıyorum-  medyatik  kişilerle  birlikte  görünerek   Ő  Faruk Nafiz, “Han Duvarları”nda Anadolu coğrafyasını
               tanınmaya çalışıyorlar.                         ve insanını en güzel şekilde anlatmıştır.
   172   173   174   175   176   177   178   179   180   181   182