Page 265 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 265

MIKNA
            MIKNATIS VE MANYETIK ALAN TIS VE MANYETIK ALAN                                  1. ÜNİTE   265
                            MIKNATISLARTISLAR                Manyetik Alan
                            MIKNA
                                                             Manyetik Alan
            Mıknatıslar tabiatta doğal olarak bulunabildiği gibi yapay  •   Bir mıknatısın çevresindeki manyetik alan (ÂB) manye-
            olarak da üretilebilir.                            tik alan çizgileriyle gösterilir.

                                            N           S
             N        S      N          S                                     B
                                                                              N        S
             Çubuk Mıknatıs  Pusula Mıknatıs  U Şekli Mıknatıs                     L
            Mıknatıslardan etkilenen maddelere manyetik maddeler
            adı verilir.
                                                             Manyetik alan çizgilerinin yönü, dışarıda N'den S'ye doğ-
       EDİTÖR YAYINLARI
            Mıknatısların Özellikleri:                       rudur. Manyetik alan çizgileri sürekli çizgiler olduğu için
            •   Mıknatıslık etkisinin en şiddetli olduğu uçlara kutup   içerde de S'den N'e doğrudur. Çizgilerin sıklığı manyetik
               denir. Her mıknatısta N ve S kutbu olmak üzere iki ku-  alanın şiddetini gösterir.
               tup vardır. Bir pusulanın iğnesinin N kutbu kuzeyi, S   •
               kutbu güneyi gösterir.                          L mıknatısının manyetik alan şiddeti K'dan büyüktür.


                        N                  S
                                                                             N          S
                                                                                   K
                    N        S         N        S
            •   Bir mıknatıs ikiye bölündüğünde her bir parçanın yine

               N ve S kutupları olur.
                                                                              B
                      a)                           b)
                                                                              N        S
                                                                                   L
                            S                     S
                S   N    N                    N
                                       N   S                 •   Manyetik alan çizgileri N'den S'ye doğrudur ve asla
                        iter                  çeker
                                                               birbirlerini kesmezler.
            •   Aynı cins kutuplar birbirini iter. (a)

            •   Zıt kutuplar birbirini çeker. (b)
                                                                  S        N             N        S
            Mıknatıslar Arasındaki
            Mıknatıslar Arasındaki Itme ve Çekme KuvvetiItme ve Çekme Kuvveti
            •   Mıknatıslar arasındaki itme - çekme kuvveti, araların-
               daki mesafe arttıkça azalır (Elektriksel kuvvete ben-
               zer). Mıknatısların kütlesi azaldıkça kutup şiddetleri
               de azalır.                                         S        N             S        N


                X          F    Y    F       Z               •   Mıknatısa,  manyetik  bir  madde  dokundurulduğunda
             S      N       I  S   N  II  S     N  F < F ’dir.  madde geçici mıknatıs özelliği kazanır. Uzaklaştığın-
                                                    I
                                                       ıı
             (sabit)    2d             d     (sabit)           da bu özelliği kaybolur.
            •   Mıknatıs kutuplarının birbirine uyguladığı itme ve çek-     N          S
               me kuvvetine manyetik kuvvet denir. Manyetik kuvvet   İğne   S          N    İğne
               mıknatısların kutup şiddeti ile doğru orantılı iken ku-
               tuplar arası uzaklık ile ters orantılıdır.            N                          S
            •   Mıknatısın etki alanında bulunan bir pusulanın ibresi   İğneler mıknatıs haline gelir.
               manyetik alan çizgilerine teğet olacak şekilde yönlenir.
   260   261   262   263   264   265   266   267   268   269   270