Page 283 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 283
KALDIRMA KUVVETI - 2IRMA KUVVETI - 2
KALD 2. ÜNITE 283
Sıvıların Kaldırma Kuvveti Ile Ilgili Özellikleraldırma Kuvveti Ile Ilgili Özellikler
Sıvıların K buz
V
9V
• F K Şekildeki gibi bir kısmı sıvı içerisin- h
de olan cisimlere etki eden kaldır- su
ma kuvveti sıvı içinde batan cismin • Suda yüzmekte olan bir buzun hacminin 1 'u dışarı-
batan hacminin tam orta noktasın- 10
9
dan etki eder. da, 'u içerde kalır.
10
• d = 1 g / cm , d = 0, 9 cm olduğu için denge bu
3
3
su
• Buz Katısı, sıvısında çözünebilen şekilde olur. buz
EDİTÖR YAYINLARI
maddeler için; eğer katı maddenin • Eriyen buz suyun h yüksekliğini etkilemez.
h sıcaklığı değiştirilmeden sıvı
içinde çözünebiliyorsa kaptaki sıvı X Y Z
hacmi değişmez. X
tahta tahta
h Y Z
• Katısı sıvısında yüzen cisimler ka- sıvı
bın tabanına bir iple bağlanıp sı- Şekil I Şekil II
Buz h
İp caklık değiştirilmeden eritildiğinde • Şekil-I'de tahta üzerinden alınan X, Y, Z cisimleri sı-
sıvı hacmi azalır. h yüksekliği kü- rayla sıvıya bırakılıyor. Cisimler Şekil-II'deki gibi den-
çülür. geleniyor. X cismi bırakıldığında h değişmez, Y cismi
bırakıldığında h değişmez, Z cismi bırakıldığında ise h
yüksekliği azalır. Yüzen ve askıda kalan cisimler ken-
• İp Şekildeki gibi bir düzenekte sıvı- di ağırlığı kadar sıvının yerini değiştirir, batan cisimler
Buz sında eriyen bir katı madde sabit ise hacmi kadar sıvının yerini değiştirir.
h sıcaklıkta eritildiğinde h yüksekliği
artar. (T ≠ 0) ̛ Örnek: V d V d
ip
K L
• Birbirine karışmayan sıvılar 2d M d
d X Z
1 içinde bulunan bir cisme uygu- Y
d lanan kaldırma kuvveti;
2
F = d .3V.g + d .V.g kadardır. Taşma seviyesine kadar dolu K ve L kaplarında sırasıy-
2
1
K
Yani iki sıvının ayrı ayrı uygula- la 2d ve d özkütleli sıvılar bulunmaktadır. Bu kaplara d
dığı kaldırma kuvvetine eşittir. özkütleli V hacmindeki özdeş katı cisimler bırakılıyor.
Taşan sıvılar M kabında biriktiğine göre;
• X Yoğunluğu sıvının yoğunlu- I. Yalnız Y terazisinin gösterdiği değerde artış gözlenir.
ğundan büyük olan bir cisim II. M kabında 2V hacimde sıvı birikir.
Tahta III. Cisim K kabında yüzerken L kabında askıda kalır.
şekildeki gibi bir tahta üze-
h rinden alınıp sıvı içerisine verilen ifadelerden hangileri doğrudur?
atıldığında h yüksekliği aza-
lır. Çünkü cisim tahta üzerin- ̚ Çözüm: I. X ve Z terazilerinde okunan değer değiş-
mezken Y terazisinde okunan değer artar. I doğru
deyken ağırlığı kadar sıvıyı yükseltmiştir. Sıvı içindey- II. d özkütleli cisim K kabında yarısı batmış şekilde yüzer-
ken kaldırma kuvveti kadar sıvı yükseltmiştir. Batan 3
cisimlerin ağırlıkları kaldırma kuvvetlerinden büyük ken, L kabında askıda kalır. Dolayısıyla M kabında 2 V
olduğundan h azalmıştır. hacminde sıvı birikir. III. ifade doğrudur.