Page 281 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

KALD
KALDIRMA KUVVETI - 1IRMA KUVVETI - 1 2. ÜNITE 281
CISIMLERIN SIVI IÇERISINDEKI
Sıvı içine konulan cisimlere sıvı tarafından kaldırma kuv- CISIMLERIN SIVI IÇERISINDEKI
veti uygulanır. Bu kuvvetin yönü, ağırlığın yönünün tersi- DENGE DURUMLARI
DENGE DURUMLARI
dir. Kaldırma kuvveti sıvı içine batan kısmın merkezinden
uygulanır. Sıvıya bırakılan cisimler üç farklı şekilde dengede kala-
bilir.
• Kaldırma kuvveti cismin alt ve üst yüzeylerine etkiyen
sıvı basınç kuvvetlerinin farkına eşittir.
1. Y
• Kaldırma kuvveti; yerini değiştirdiği sıvının ağırlığına 1. Yüzen Cisimlerüzen Cisimler
eşittir. Sıvı içine bırakıldığında bir kısmı dı-
F
Sıvı içerisinde bırakılan cisme K şarıda kalacak şekilde dengede olan
F X
K etkiyen kaldırma kuvveti, cisimler yüzen cisimlerdir. Cisim
EDİTÖR YAYINLARI
dengede olduğu için ağırlığı ile kal-
F = V . d . g ile bulunur.
Batan K batan sıvı G dırma kuvveti eşittir. Bu şekilde den-
hacim V : Batan hacim
G batan d sıvı gede kalan cisimlerin öz kütlesi, sıvı-
sıvı d sıvı : Sıvının özkütlesi nın özkütlesinden küçüktür.
g: Yer çekimi ivmesi F = G
K
V batan sıvı �g = V cisim cisim �g
�d
�d
(V cisim > V batan )
d sıvı > d cisim
ARCHIMEDES KANUNU
ARCHIMEDES KANUNU
Sıvı içerisine batırılan bir cisme sıvının değişen hacmi
ağırlığında bir kuvvet etki eder. Etki eden bu kuvvetin 2. Askıda Kalan Cisimleralan Cisimler
2. Askıda K
yönü yukarı taraftır. Bu kuvvete kaldırma kuvveti denir.
• Kaldırma kuvveti aslında cismin üzerine etki eden ba- F K Sıvı içerisine bırakıldığında tama-
men sıvı içerisinde kalacak şekilde
sınçların farkından dolayı oluşur.
Y dengede olan cisimler askıda kalan
h P cisimlerdir. Cisim dengede olduğu
1 1 h 3 h için ağırlık ile kaldırma kuvveti eşittir.
P P 2 d sıvı G
4 2 Bu şekilde dengede kalan cisimlerin
P özkütlesi, sıvınınkine eşittir.
3
F = G
K
Şekildeki gibi bir cismi su içerisine bıraktığımızda eğer V . d . g = V . d . g (cismin tamamı batmış)
cisim dengede kalıyorsa; sıvı cisim
d = d
P = P 'tür. Çünkü cisme uygulanan sıvı basınçları eşittir. sıvı cisim
4
2
P = P = h �d�g
3
2
4
• Cismin alt yüzeyine etki eden basınç; 3. Batan Cisimler
3. Batan Cisimler
P = h �d�g'dir. Sıvı içerisine bırakıldığında tabana
3
2
• Cismin üst noktasına etki eden basınç ise; inen ve tabanda bir tepki kuvveti
P = h �d�g'dir. F K oluşturan cisimler batan cisimlerdir.
1
1
Z Cisim tabanı, tepki kuvveti ile denge-
Bu durumda; P > P olduğundan cisme uygulanan kal- de olduğu için ağırlık kaldırma kuvve-
3
1
dırma kuvveti bu iki sıvı basıncının farkına eşittir. G tinden büyüktür. Bu şekilde dengede
F = P - P kadardır. kalan cisimlerin özkütlesi, sıvının özkütlesinden büyüktür.
3
K
1
• Cisim dengede kaldığına göre bu basınç farkı cismin G > F K
ağırlığına eşittir. V . d . g > V . d . g
cisim sıvı
F = G = P - P 'dir. d cisim > d sıvı
1
3
K