Page 280 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

280
AKIŞKANLARIN BASINCI
• Farklı kesit alanlarından ideal akışkanların basıncının A 1 v 1 A 2 v 2 v 3 A 3
nasıl değiştiğini açıklayan ilkeye Bernoulli Ilkesi denir.
• Akışkanın kesiti daralırsa, hızı artar. h h
h
1 2 3
hortum hortum sıvı

su v su v Boru kesitleri; A > A > A
1 2 1 3 2
Şekil - I Şekil - II Sıvıların akış hızı; v > v > v 1
3
2
Şekil I'de hortumdan akan su v hızıyla akmaktadır. Borularda sıvı yükseklikleri; h > h > h 1
2
3
1
Basınçları arasındaki ilişki; P > P > P
Hortumun ucu şekil II'deki gibi daraltılınca suyun akış 1 3 2
EDİTÖR YAYINLARI
hızı artar. v > v olur. TANSIYON
1
2
• Akışkanın hızı artarsa, basınç azalır.

sıvı
v
1 v
2 v 3
K L M
Akışkanın kesiti daralınca hızı artacaktır. Bu durumda

v > v > v 1 olur. Kalbin kanı pompaladığında kasılma ve gevşeme esna-
3
2
sında damarlara yaptığı basınçtır. Kalbin kanı pompala-
Bu nedenle K, L ve M noktalarına uygulanan sıvı basınç- dığında damarlara yaptığı basınç büyük tansiyon, gevşe-
ları eşit değildir. Akışkanın hızının arttığı yerde sıvının diğinde damarlara yaptığı basınç ise küçük tansiyondur.
uyguladığı basınç azalır. Buna göre K, L ve M noktaların- Sağlıklı bir kişide büyük tansiyon 12, küçük tansiyon 8'dir.
daki sıvı basınçları P > P > P olur.
M
L
K
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
1. 2. Şekildeki kapta suyun için-
X Y deki esnek balon kap taba-
P
0
nına ip yardımıyla tutturul-
12 cm gaz esnek muştur. Balon içindeki gazın
6 cm balon basıncı P , kap tabanında-
su gaz
cıva cıva ki sıvı basıncı P sıvı dır.
İp kesilip balon sıvı yüzeyine doğru ilerlerken P gaz
Açık hava basıncının P olduğu bir yerde şekildeki X ve P sıvı nasıl değişir?
0
gazının basıncı P , Y gazının basıncı P oluyor. P gaz P sıvı
X
Y
Buna göre P , P ve P arasındaki ilişki hangi se- A) Azalır. Değişmez.
X
0
Y
çenekte doğru verilmiştir? B) Değişmez. Artar.
A) P = P > P B) P > P > P 0 C) Azalır. Artar.
Y
Y
0
X
X
C) P > P > P Y D) P = P = P Y D) Artar. Azalır.
X
0
0
X
E) P > P > P 0 E) Artar. Değişmez.
X
Y
Çözüm: P = P + 6 P > P olur. Çözüm: Ip kesilip balon sıvı yüzeyine ilerlerken üzerine
X
0
uygulanan basınç azalacağı için hacmi büyür ve içindeki
P X = P + 12 0 Y gazın basıncı azalır. Balonun hacmi yukarı çıktıkça arta-
Y
P > P > P olacaktır. cağından dolayı sıvı seviyesi yükselir ve sıvı basıncı artar.
X 0 Y