Page 293 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 293

SU DALGASI - 2GASI - 2
            SU DAL                                                                          3. ÜNITE   293
                    SU DALGALARINDA YANSIMAGALARINDA YANSIMA
                    SU DAL                                                            ›   Odak noktasından
            Doğrusal dalgaların düz engelden yansıması:                                gönderilen dairesel
                   K                         K                                         dalgalar engelde
                                                                   M   F
                                                                                       yansıdıktan sonra,
                                                                                       şekildeki gibi doğrusal
                                                                             engel
                   L                         L                                         dalga olarak ilerler.
                             Engel               Engel
                 › Doğrusal dalga, engele dik çarptığı için aynen geri
                 döner.                                                               ›   Tümsek engele gönde-
                                                                                       rilen  dairesel  dalgalar
                                                                                       engelde  yansıdıktan
                        LLTÖR YAYINLARI
                     K                   K      L                  A          B  F     sonra  odak  ile  engel
                  L                    L
                                                 K                                     arasındaki  bir  nokta-
                       α                   α α                              engel      dan geliyor gibi dağılır.
                       Engel               Engel
                 › Doğrusal dalga, engele geldiği açıyla yansır.

            Dairesel dalganın düz engelden yansıması:        SU DALGALARINDA KIRILMA
                                                                                      Derin ortamdan, sığ orta-
                                                                   derin     sığ      ma  geçen  su  dalgaları
                     O
                                       O         O'                                   şekildeki  gibi  kırılmaya
                                                                     r    i  normal   uğrar. Sığ ortama geçen
                         Engel
                                            Engel                                     dalgalar,  normale  yakla-
                                                                                      şarak kırılır. (r > i)
                 › O  noktasından  gönderilen  dairesel  dalgalar
                 engelde  yansıdıktan  sonra,  engelin  arkasındaki
                 O'  noktasından  geliyor  gibi  yayılır.  O'  noktası,  O   sığ  derin  Sığ ortamdan, derin orta-
                 noktasının düz aynadaki görüntüsü gibidir.                           ma  geçen  su  dalgaları
            Doğrusal su dalgalarının parabolik engelden yansı-       r  i             şekildeki  gibi  kırılmaya
            ması:  KK  LL            K K  K K  KK KK                         normal   uğrar.  Derin  ortama  ge-
                                                                                      çen dalgalar, normalden
       ED      LL  LL KKİ  LL LL KK KK KK EngelEngel  LL  LL  LL LL  EngelEngel OO  ̛   Örnek:   Kaynak  1  2  3
                                                                                      uzaklaşarak kırılır. (r < i)
               KK
                       KK
                      KK
                         LL
                          LL
                 › Şekildeki engele
                 gelen doğrusal
                                       gelen doğrusal
                 dalgalar yansıdıktan     › Şekildeki engele                Dalga leğeni
                                       dalgalar yansıdıktan
                 sonra bir noktada     sonra O noktasından   Şekilde  bir  dalga  leğeninde  oluşturulan  doğrusal  dal-
                 odaklanır ve daha     geliyor gibi dağılır.  gaların üstten görünümü verilmiştir. Buna göre 1, 2 ve 3
                 sonra dağılır.                              bölgelerinin derinlikleri h , h  ve h  arasındaki ilişki nedir?
                                                                                      3
                                                                                  2
                                                                               1
            Dairesel su dalgalarının parabolik engelden yansıması:  A) h > h > h    B) h  > h  > h    C) h  = h  = h 3
                                                                                3
                                                                                                    2
                                                                                       1
                                                                                                1
                                                                                    2
                                                                    2
                                                                1
                                                                       3
                                       ›   Merkezden  gelen         D) h  > h  > h    E) h  > h  > h 2
                                                                              3
                                                                           1
                                                                       2
                                                                                             1
                                                                                         3
                                         dairesel dalgalar en-
                                         gelde  yansıdıktan   ̚   Çözüm: Şekle göre 1, 2 ve 3. bölgelerdeki dal-
                         M F
                                         sonra  yine  merkez-  ga tepelerinin arası giderek artmıştır. Buna göre dalga
                   yansıyan   engel      de  odaklanarak  şe-  boyları arasındaki ilişki λ  > λ  > λ 'dir. Dalga boyu ile
                                                                                          1
                                                                                     2
                                                                                 3
                   dalgalar
                                         kildeki gibi dağılır.  hız  doğru  orantılı  olduğu  için  v  > v  > v ,  dolayısıyla
                                                                                           2
                                                                                       3
                                                                                               1
                                                             h  > h  > h 'dir.
                                                                 2
                                                              3
                                                                     1
   288   289   290   291   292   293   294   295   296   297   298